Άρθρο του ΚΛΩΤΣΟΤΥΡΑ ΔΗΜΗΤΡΗ (Εκπαιδευτικός ΠΕ70)
Αναδημοσίευση από το esos
Το ΥΠΑΙΘ δεν ήταν ποτέ γνωστό για την οργανωτική του δεινότητα. Διαχρονικά, πολλά από τα σχέδιά του ξεκινάνε με μεγαλόστομες ανακοινώσεις αλλά, χωρίς ουσιαστική υποστήριξη και εποπτεία.
Εσωτερικοί κανονισμοί στα σχολεία θα έπρεπε να υπήρχαν εδώ και χρόνια. Όχι ως μετέωρες νομικά πρωτοβουλίες σχολείων, όπως γινόταν μέχρι σήμερα, αλλά με πλήρη θεσμική και διοικητική θωράκιση. Την ανάγκη για την νομοθετική κάλυψή τους, άλλωστε, έχει επισημάνει ο Συνήγορος του Παιδιού (στο εξής Σ.τ.Π.) ήδη από το 2009, καταθέτοντας και συγκεκριμένες προτάσεις/ οδηγίες*. Εκ μέρους του ΥΠΑΙΘ, η πρώτη ουσιαστική παρότρυνση για τη σύνταξη εσωτερικού κανονισμού έγινε στις αρχές της δεκαετίας του 2010, όταν προτάθηκε ως μία από τις δράσεις που θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ένα σχολείο στο πλαίσιο τής τότε διαδικασίας αυτοαξιολόγησης. Το νομοθετικό κενό όμως παρέμεινε και το 2015 ο Σ.τ.Π. επανέρχεται, υπενθυμίζοντας την ανάγκη και εμπλουτίζοντας τον “διάλογο” με επιπλέον προτάσεις**.
Θα περίμενε λοιπόν κανείς, το ΥΠΑΙΘ, αξιοποιώντας και τις προτάσεις του Σ.τ.Π., να προχωρήσει, έστω και καθυστερημένα, σε μια τουλάχιστον λειτουργική νομοθετική ρύθμιση. Τα πράγματα όμως δείχνουν διαφορετικά. Το ΦΕΚ 491/τ.Β΄/2021 είναι πολύ κατώτερο των περιστάσεων:
• Είναι κάτι μεταξύ γενικού πλαισίου και παραδείγματος κανονισμού χωρίς σαφή διαχωρισμό αυτών των δύο διαστάσεών του.
• Αναφέρει επιγραμματικά τους συμμετέχοντες στη σύνταξη του κανονισμού (Σύλλογος Διδασκόντων, Σύλλογος Γονέων, Δήμος) αλλά δεν καθορίζει σαφή όρια δικαιοδοσίας και διαδικασίες, αν και το είχε απαιτήσει ο Σ.τ.Π.
• Αναφέρει κεντρικούς άξονες περιεχομένου χωρίς να αποσαφηνίζει αν είναι αποκλειστικοί. Επιπλέον ο άξονας 2 (Συμπεριφορά μαθητών/τριών - Παιδαγωγικός έλεγχος) αλληλοκαλύπτεται από τον άξονα 3 (Πρόληψη φαινομένων Βίας και Σχολικού εκφοβισμού).
• Είναι προχειρογραμμένο, με διάσπαρτα συντακτικά λάθη, λεκτικές ακροβασίες και ασάφειες. Ενδεικτικά: “Το Σχολείο πρέπει να βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία με την οικογένεια του μαθητή/της μαθήτριας, με τον Σύλλογο Γονέων/Κηδεμόνων και Φορέων, των οποίων όμως ο ρόλος πρέπει να είναι διακριτός”, και λίγο παρακάτω: “Καθαροί και συντηρημένοι χώροι αιθουσών, εργαστηρίων, του αύλειου χώρου, της σχολικής περιουσίας, κ.λπ. διαμορφώνουν τον περιβάλλοντα χώρο μέσα στον οποίο είναι δυνατόν να καλλιεργηθεί η ψυχή του παιδιού.”
• Διακατέχεται από την τάση να εστιάζει στις υποχρεώσεις όλων των άλλων εκτός των εκπαιδευτικών. Αυτό είναι μη δημοκρατικό/ ισορροπημένο και έρχεται σε αντίθεση με τις οδηγίες του Σ.τ.Π.
• Η πρακτική της “απομόνωσης” του αργοπορημένου μαθητή, που εμμέσως πλην σαφώς προτείνει, αλλά και κάποιες λεκτικές επιλογές του (“παραπτώματα”, “παραβατική συμπεριφορά”) δε συνάδουν με την παιδαγωγική διάσταση της σχολικής καθημερινότητας.
• Εμπεριέχει ένα μη ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα, αφού εκκινώντας από τον Μάρτιο, αναμένεται η σύνταξη του κανονισμού, η συζήτησή από τη σχολική κοινότητα και η έγκρισή του από τον/την Συντονιστή/τρια και τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τα μέσα Ιουνίου. Και όλα αυτά εν μέσω πανδημίας. Αν δεν θέλουμε κάτι διεκπεραιωτικό, αυτός ο χρόνος δεν αρκεί.
Τα παραπάνω δείχνουν μια προχειρότητα που αδικεί και τελικά μπορεί να υπονομεύσει τον -κατ’ αρχήν θετικό- στόχο της νομοθετικής ρύθμισης. Ο εσωτερικός κανονισμός θα μπορούσε να γίνει ευκαιρία για έναν ευρύ διάλογο εντός της σχολικής κοινότητας, με στόχο τη συνεχή βελτίωση των πρακτικών του σχολείου σε κάθε τομέα της δραστηριότητάς του. Σε έναν τέτοιο διάλογο θα μπορούσαν να συζητηθούν τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις όλων (εκπαιδευτικών, μαθητών, γονέων), να καταγραφούν πολιτικές (κείμενα αρχών) αλλά και διαδικασίες (πρωτόκολλα ενεργειών) και να τεθούν οι βάσεις για ένα δημοκρατικό σχολείο που μαθαίνει και εξελίσσεται. Για να γίνει όμως ο κανονισμός αποτελεσματικό εργαλείο προόδου απαιτείται:
• Σαφές πλαίσιο που καθορίζει επακριβώς τους στόχους, τις διαδικασίες και τα όρια κάθε εμπλεκόμενου,
• Ισχυρή υποστήριξη με επιμόρφωση και κείμενα αναφοράς για διάφορα θέματα: διαχείριση κρίσεων, διαχείριση προβλημάτων συμπεριφοράς, σχολική βία και εκφοβισμός, ασφάλεια στο διαδίκτυο, σχέσεις σχολείου-γονέων, δημοκρατική και εξωστρεφής λειτουργία σχολείου, κ.ά.
• Θεσμοθετημένες συνεργασίες μεταξύ σχολείων της ίδιας περιοχής ώστε να ανταλλάσσονται καλές πρακτικές και να αποφεύγονται έντονες τοπικές διαφοροποιήσεις.
• Ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα τουλάχιστον ενός έτους προετοιμασίας και δοκιμαστικής εφαρμογής.
Το ΥΠΑΙΘ δεν ήταν ποτέ γνωστό για την οργανωτική του δεινότητα. Διαχρονικά, πολλά από τα σχέδιά του ξεκινάνε με μεγαλόστομες ανακοινώσεις αλλά, χωρίς ουσιαστική υποστήριξη και εποπτεία, δεν μετεξελίσσονται σε ποιοτικές εκπαιδευτικές πρακτικές (π.χ. μέθοδος πρότζεκτ, ευέλικτη ζώνη, ολοήμερο σχολείο, κ.ά.). Δυστυχώς, το τρέχον σχέδιο για σύνταξη εσωτερικών κανονισμών στα σχολεία δε φαίνεται να διαφέρει, αφού προωθείται βιαστικά και πρόχειρα. Θα ακούγεται ως μεγαλεπήβολη καινοτομία αλλά θα καταλήξει μια ανούσια διεκπεραιωτική γραφειοκρατική διαδικασία και θα ενισχύσει την κουλτούρα προχειρότητας που εμφανίζεται συχνά στο εκπαιδευτικό οικοσύστημα. Αν υπάρξει επιμονή στο υπάρχον πλαίσιο και χρονοδιάγραμμα, τότε η οραματική προοπτική θα εκμηδενιστεί και άλλη μια χαμένη ευκαιρία θα προστεθεί στις ήδη υπάρχουσες.
Παραπομπές
* Αρ.Πρωτ. 266/20.10.09/Συνήγορος του Παιδιού
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου για υβριστικό, προσβλητικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο, πριν εμφανιστούν δημόσια. Δε θα δημοσιεύονται, επίσης, σχόλια που περιέχουν προσωπικές επιθέσεις χωρίς πολιτικό περιεχόμενο.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΧΟΛΙΩΝ
1. Γράψτε το σχόλιό σας στο σχετικό πλαίσιο.
2. Γράψτε τα στοιχεία της λεκτικής επαλήθευσης (λατινικοί χαρακτήρες).
3. Aπό τη λίστα Eπιλογή ταυτότητας επιλέξτε Όνομα/Διεύθυνση URL και γράψτε το όνομα ή το ψευδώνυμό σας (δε χρειάζεται να συμπληρώσετε το πεδίο Διέυθυνση URL).
4. Πατήστε στην επιλογή ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ.
5. Ελέγξτε αν εμφανίστηκε το μήνυμα επιβεβαίωσης στο πάνω μέρος του παράθυρου σχολιασμού.