Τα παιδιά βλέπουν – 20 καλλιτέχνες εικονογραφούν -Η παιδαγωγική.

Αναδημοσίευση από τον Αναγνώστη 

Άρθρο της Μαρίζας Ντεκάστρο.

Η εικονογράφηση είναι τέχνη απαιτητική που υπερβαίνει την απλή διακόσμηση που φιλοδοξεί να κάνει τα βιβλία πιο όμορφα και θελκτικά. 

Σε μια κοινωνία που στηρίζεται εν πολλοίς στις εικόνες, οι εικόνες στο σύνολό τους, και ειδικά αυτές των βιβλίων, που είναι σταθερές και επιτρέπουν στον αναγνώστη να επιστρέψει σ’ αυτές, είναι ένας από τους μηχανισμούς που διαμορφώνει συλλογικές απόψεις και στάσεις προς κάθε κοινωνικό φαινόμενο και πολιτιστικό προϊόν. Ενεργοποιούν τις αισθήσεις και τον ψυχισμό, καλλιεργούν την αισθητική και συνεισφέρουν στην κατανόηση και την αποκωδικοποίηση των νοημάτων. Έχουν δύναμη και χρησιμοποιούνται για να διαφωτίσουν, να πείσουν, να διδάξουν, να δείξουν αναπαραστάσεις του κόσμου, να εμπλέξουν συναισθήματα και λογική, να παγιώσουν ή να αμφισβητήσουν στερεότυπα και προκαταλήψεις. 

Κανένας δεν αμφιβάλει πως οι εικόνες πρωταγωνιστούν στα βιβλία των παιδιών. Είναι το πρώτο που βλέπουν τα παιδιά, αναγνώστες ή μη, όταν πιάνουν στα χέρια τους βιβλία και είναι επίσης το πρώτο που συζητούν εκείνοι που φτιάχνουν τα βιβλία τους. 

Ενδιαφέρουσες ή αδιάφορες, ευφάνταστες ή στερεοτυπικές, οι εικόνες διαβάζονται γιατί αφηγούνται. Και εκ των πραγμάτων συνεργάζονται ισότιμα με τις λέξεις στην κατασκευή της ιστορίας, την οπτικοποιούν, την εμπλουτίζουν, την επεκτείνουν, την ερμηνεύουν ή τη σχολιάζουν και ενίοτε μπορεί και να την αμφισβητούν. Η εικονογραφική πρόταση κάθε βιβλίου είναι μοναδική, ανοικτή και συζητήσιμη. Εικόνες και περιεχόμενα είναι άρρηκτα συνδεδεμένα. 

Η ομάδα ( Λέωνη Βιδάλη, Αγγελική Γιαννικοπούλου, Ντένης Ζαχαρόπουλος, Μαρίζα Ντεκάστρο, Βασίλης Παπατσαρούχας, Φοίβος Σακαλής, Δημήτρης Χαλκιόπουλος) που διοργάνωσε την πρόσφατη έκθεση στο Κέντρο Τεχνών του δήμου Αθηναίων δεν τήρησε αυστηρά τον κανόνα που ορίζει το βιβλίο ως ενιαίο σύνολο περιεχομένου-εικόνων. 

Το θέμα που απασχόλησε, και το οποίο αποτυπώνεται τελικά στην έκθεση, ήταν αν οι εικόνες μπορούν να σταθούν από μόνες τους ως καλλιτεχνικές δημιουργίες, αν μπορούν να αυτονομηθούν από τις ιστορίες που αφηγούνται τα βιβλία τους, αν προκαλούν τον θεατή, και λιγότερο στη συγκεκριμένη περίπτωση τον αναγνώστη, να τις σκεφτεί, αν του δημιουργούν εμπειρίες από την ανάγνωση της αναπαράστασης ενός σύμπαντος που θυμίζει τον κόσμο μας (Ρόμπερτ Ίνγκπεν (Αυστραλία 1936- ), Άντερσεν Εικονογράφησης 1986). 

Κι ακόμα, αν τα εικονογραφικά έργα που εκτίθενται μπορούν να προκαλέσουν ένα διαθεματικό παιχνίδι συνδυασμών, να δώσουν ερεθίσματα, να εξάψουν την περιέργεια και τη φαντασία, να γίνουν πηγές άντλησης πληροφοριών για εποχές, ανθρώπους, τόπους και ιδέες, να ασκήσουν την παρατηρητικότητα. 

Αυτή την παιδαγωγική είχαμε ως στόχο: τη σύνδεση εικόνων από βιβλία με τις εμπειρίες των αποδεκτών τους και τον πολιτισμό. 

Όσοι και όσες έχουν δουλέψει με παιδιά ξέρουν πολύ καλά το αργό σκάψιμο που προϋποθέτει η ανάγνωση των εικόνων ενός βιβλίου. Κι όταν λέω σκάψιμο εννοώ την ανάγνωση που ξεπερνάει το προφανές κάθε εικόνας μέχρι να αποκαλυφθεί η πολυσημία της. 

Περπατώντας πολλές φορές την έκθεση, επιβεβαίωσα την παιδαγωγική της! 

Ως παιδαγωγό λοιπόν, θα μ΄ ενδιέφερε να συζητήσω με τα παιδιά πλευρές και στοιχεία των έργων που κρέμονται στους τοίχους, δείχνοντας τα βιβλία στα οποία εμφανίζονται και διαβάζοντας ενδεχομένως αποσπάσματα. 

Θα πρότεινα 

να παίξουμε με την έννοια του μοτίβου στα έργα της Κλαίρης Γεωργέλλη 

να ψάξουμε τον πολιτισμό της Άπω Ανατολής με τη Μυρτώ Δεληβοριά 

να βρούμε αναφορές στον κυβισμό και τους Ρώσους πρωτοπόρους με τη Μάρω Κατσίκα 

να νιώσουμε με τα χρώματα του Αλέξη Κυριτσόπουλου την ποίηση του Νίκου Εγγονόπουλου 

να διαβάσουμε κλασική λογοτεχνία με τον Σβετλίν Βασίλεβ 

να σκεφτούμε τους κώδικες του graphic design και της ποπ αρτ με τον Στέλιο Λιβανό και τη Χαρά Μαραντίδου 

να παρατηρήσουμε το δομημένο περιβάλλον με την Ίριδα Σαμαρτζή και το ζωικό 

βασίλειο με τη Σοφία Τουλιάτου και την Κατερίνα Χαδουλού 

να ερευνήσουμε τον λαϊκό πολιτισμό με τον Κώστα Μαρκόπουλο και τον Κωνσταντίνο Παπαμιχαλόπουλο 

να φτιάξουμε ιστορίες με τα πλάσματα της φαντασίας του Πέτρου Μπουλούμπαση 

να συζητήσουμε για τον πόλεμο με τον Αχιλλέα Ραζή και για τις προκαταλήψεις με την Κέλλυ Ματαθία Κόβο 

να δούμε τον κόσμο των παιδιών μέσα στα έργα των Χρήστου Κούρτογλου, Ντανιέλας Σταματιάδη, Πέρσας Ζαχαριά, ΛίλαςΚαλογερή 

να σχολιάσουμε παλαιότερες κλασικές παιδικές εικονογραφήσεις με αφορμή τον Μικρό πιλότο της Φρίντας Κριτικού 

τέλος, να μιλήσουμε για τα συναισθήματα, την τέχνη του χρώματος, την τεχνική, τα υλικά και τη σύνθεση στα έργα και των 20 καλλιτεχνών. 

***** 

Στο πλαίσιο της έκθεσης Τα παιδιά βλέπουν – 20 καλλιτέχνες εικονογραφούν, την Τετάρτη 6 Μαρτίου στις 19.00 διοργανώνεται στο Κέντρο Τεχνών του δήμου Αθηναίων-Πάρκο Ελευθερίας συζήτηση με θέμα το Εικονογραφημένο Παιδικό Βιβλίο. 

Θα μιλήσουν οι Λεώνη Βιδάλη, Ομότιμη Καθηγήτρια της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, Σοφία Γαβριηλίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Συγκριτικής Παιδικής Λογοτεχνίας στο ΑΠΘ, Αγγελική Γιαννικοπούλου, Καθηγήτρια Παιδικής Λογοτεχνίας στο ΕΚΠΑ. Συντονίζει η Μαρίζα Ντεκάστρο, επιμελήτρια της έκθεσης, κριτικός παιδικού βιβλίου.

Ο γάτος Αρσέν» στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Χαλκίδας.

Το Σάββατο 2 Μαρτίου 2019 και ώρα 18:00 - 19:30 θα πραγματοποιηθεί αφήγηση παιδικού παραμυθιού στη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Χαλκίδας.

Η ομάδα αφήγησης παραμυθιού «Αμόλα Καλούμπα», θα αφηγηθεί στα μικρά παιδιά, στο ισόγειο της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Χαλκίδας, μετά μουσικής τις περιπέτειες του σκανδαλιάρη γάτου Αρσέν!

Μετά την αφήγηση του παραμυθιού θα ακολουθήσει εργαστήρι κατασκευής καπέλου. 

Συμμετοχή με προεγγραφή στο τηλέφωνο 2221022031.

Εκδήλωση της ομάδας Φιλαναγνωσίας.

Αποκριάτικο παιδικό πάρτι.

Για τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά.

Αναδημοσίευση από το Ημερολόγιο ενός δασκάλου.

Άρθρο του Γιάννη Μιχαηλίδη

Κάνω μεταπτυχιακό εδώ και καιρό και, παρά τον αρχικό ενθουσιασμό, περιμένω πώς και πώς να το τελειώσω. Όσα κι αν λένε διάφοροι, δεν αρκεί ένα μεταπτυχιακό για να αντιμετωπίσεις τη σύνθετη πραγματικότητα της τάξης. Όχι μόνο δεν αρκεί, μα σε εμποδίζει να επιμορφωθείς κιόλας. Το δικό μου, λ.χ., αφορά τις δυσκολίες του προφορικού και γραπτού λόγου. Χρήσιμο, δε λέω. Το πρόβλημα όμως είναι ότι στην πραγματικότητα δεν ασχολούμαι αποκλειστικά με τις δυσκολίες του προφορικού και γραπτού λόγου. Τι γίνεται με τα άλλα μαθήματα; Με τη διαχείριση της τάξης; Με την κριτική σκέψη; Με την επίλυση προβλημάτων; Με άλλα θέματα της ειδικής αγωγής, όπως τις δυσκολίες στα μαθηματικά ή τα προβλήματα συμπεριφοράς; Πότε θα επιμορφωθώ για όλα αυτά; Οι γνώσεις που μου προσφέρει δεν αρκούν ούτε για δείγμα. Τα ίδια και χειρότερα ισχύουν και για τα διδακτορικά. Ρίξτε μια ματιά εδώ. Τι ακριβώς σου προσφέρει αυτή η υπερειδίκευση;

Κάποιοι θα πουν γνώσεις. Η δουλειά μας όμως είναι πράξη· δεν είναι διαγωνισμός γνώσεων. Οι γνώσεις είναι απαραίτητες αλλά αποκτούν αξία μόνο αν έχεις την ικανότητα να τις εφαρμόζεις. Και η ικανότητα αυτή δεν έρχεται ούτε με τα μεταπτυχιακά ούτε με τα διδακτορικά ούτε με το διάβασμα· έρχεται αντιμετωπίζοντας επιτυχώς δύσκολες καταστάσεις μέσα στην τάξη. Δεν είναι και τόσο δύσκολο να μάθεις να γράφεις βιβλιογραφικές παραπομπές ή να ψάχνεις σε βάσεις δεδομένων. Ούτε είναι δύσκολο να διαβάσεις μερικά κείμενα για την αντιμετώπιση της δυσλεξίας, να τα απομνημονεύσεις και να περάσεις κάποιες εξετάσεις. Το δύσκολο είναι να βοηθήσεις τον δυσλεξικό μαθητή. Να βρεις τις συγκεκριμένες δυσκολίες που έχει, να τις αντιμετωπίσεις επιτυχώς τη μία μετά την άλλη, να παραδεχτείς τα λάθη σου, να τα διορθώσεις, να αντέξεις το συναισθηματικό κόστος των αναπόφευκτων αποτυχιών σου, να διαχειριστείς με επιτυχία τη θλίψη των γονιών, να διαχειριστείς με επιτυχία τον πόνο του παιδιού. Δύσκολο είναι να φτιάξεις μία εξατομικευμένη άσκηση, να την εφαρμόσεις την επόμενη μέρα με επιτυχία, να ενθαρρύνεις τον μαθητή τη μεθεπόμενη που θα τα έχει ξεχάσει όλα και να ξεκινάς πάλι από την αρχή. Κι όλα αυτά διατηρώντας την ψυχραιμία σου και την αυτοπεποίθησή σου, γνωρίζοντας ότι στην πραγματικότητα δεν ξέρεις αν θα τα καταφέρεις. Και, φυσικά, ταυτόχρονα να ασχολείσαι με την υπόλοιπη τάξη και με κάθε άλλη ιδιαιτερότητα. 

Ο εκπαιδευτικός παλεύει ταυτόχρονα σε πολλά μέτωπα και δεν είναι δυνατόν να χάνει ολόκληρα χρόνια επικεντρωμένος σε ένα μόνο από αυτά. Αυτή η εξειδίκευση μπορεί να σου προσφέρει πλούσιες γνώσεις σε έναν τομέα, σου στερεί όμως την ευκαιρία να καλύψεις τα κενά σου σε όλους τους υπόλοιπους. Ο εκπαιδευτικός έχει ανάγκη να έχει πρόσβαση σε πηγές γνώσεων που αντιστοιχούν με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει στην τάξη του, και όχι να κάνει μεταπτυχιακά για λόγους επαγγελματικής επιβίωσης. Με αυτόν τον τρόπο εξελίσσεται διαρκώς και μέρα με τη μέρα γίνεται ολοένα και καλύτερος. Αλλιώς και διδακτορικό να κάνω στα προβλήματα γραπτού και προφορικού λόγου, τι θα κάνω την τρίτη ώρα που θα έχω μαθηματικά;

Βασίλης Κουτσιαρής: «Πορτοκαλάδα σλουρπ!» και «Δεν θα σε πειράξει κανείς»

Κριτική από τη Βερίνα Χωρεάνθη

Αναδημοσίευση από το Διάστιχο.

Με δύο διαφορετικά αλλά εξίσου καίρια και διαχρονικά θέματα που αφορούν (και) τα παιδιά, την ανεξέλεγκτη περιέργεια και την ύπαρξη ή μη των ορίων της αδελφικής αγάπης, καταπιάνεται στα δύο τελευταία του βιβλία ο συγγραφέας και εκπαιδευτικός Βασίλης Κουτσιαρής.

Την περιέργεια και την επιθυμία για το «απαγορευμένο» σχολιάζει εύστοχα και διασκεδαστικά στο χιουμοριστικό Πορτοκαλάδα σλουρπ! μέσα από την ιστορία ενός μικρού ανώνυμου αφηγητή ο οποίος, παρακινημένος από την ακατανίκητη λαχτάρα του να δοκιμάσει τον απαγορευμένο καρπό –την πορτοκαλάδα με το ανθρακικό, στην προκειμένη περίπτωση– προκαλεί άθελά του μια αλυσίδα καταστάσεων και αντιδράσεων που πολύ γρήγορα ξεφεύγουν από τον έλεγχό του και διογκώνονται δυσανάλογα με τη βαρύτητα της δικής του πράξης. 

Με γλαφυρότητα, γρήγορο ρυθμό και καλόγουστο χιούμορ, ο συγγραφέας βάζει αρχικά σε πρώτο πλάνο τον μικρό ήρωα και στη συνέχεια τον τοποθετεί στο κέντρο των γεγονότων που προκλήθηκαν εξαιτίας της δικής του παρορμητικής συμπεριφοράς. Μέσα στον μικρόκοσμο του παιδιού, οι μπάμιες που αναγκάζεται να φάει φαντάζουν σαν ανυπόφορη αγγαρεία, κανονικό βασανιστήριο. Από την άλλη, το να απολαύσει κρυφά απ’ όλους την πορτοκαλάδα με το ανθρακικό παίρνει μέσα στο μυαλό του διαστάσεις ανδραγαθήματος. Πόσο έτοιμος όμως είναι να αντιμετωπίσει τις αναπάντεχες συνέπειες, όταν αποφασίσει να πάει ενάντια στην «εξουσία» και να κάνει το δικό του; 

Η συνειδητοποίηση ότι οι πράξεις μας έχουν αντίκτυπο στο κοινωνικό μας περιβάλλον έρχεται, τις περισσότερες φορές, μέσα από γκάφες που κάνουμε όταν είμαστε παιδιά. Μέχρι να συμβεί αυτό, θεωρούμε ότι είμαστε μονάδες ανεξάρτητες από τον υπόλοιπο κόσμο. Ο μικρός πρωταγωνιστής του Πορτοκαλάδα σλουρπ! παίρνει το μάθημά του με τρόπο που δεν χωράει αμφισβήτηση, και είναι σίγουρο ότι θα το σκεφτεί πάρα πολύ την επόμενη φορά που θα μπει στον πειρασμό να κάνει κάποια ατασθαλία. 

Οι πολύχρωμες, ολοζώντανες εικόνες της Ναταλίας Καπατσούλια, με έμφαση στα καρτουνίστικα, εκφραστικά πρόσωπα συμβάλλουν τα μέγιστα στο παιχνιδιάρικο κλίμα του βιβλίου, η ιστορία του οποίου, ωστόσο, παρά την ανάλαφρη προσέγγιση του θέματος, περνάει μηνύματα άμεσα και ουσιαστικά. 

Σε τελείως άλλο κλίμα, αλλά εξίσου εύστοχο, το Δεν θα σε πειράξει κανείς ξαφνιάζει με τον άμεσο και βαθύτατα συγκινητικό τρόπο με τον οποίο χειρίζεται ένα εξαιρετικά σοβαρό θέμα. Με λέξεις σχεδόν μετρημένες, κείμενα σύντομα σε κάθε σελίδα όπου τίποτα δεν περισσεύει, ο Ματίας, ο ατίθασος γάτος που κάνει συνεχώς σκανταλιές, μας συστήνεται χωρίς περιστροφές. Η αφήγηση εξελίσσεται σε ήρεμο τόνο, ωστόσο αρχίζεις σύντομα να αναρωτιέσαι τι μπορεί να έχει στο μυαλό του και γιατί έχει βαλθεί να ξυρίσει όλη τη γούνα του. Με την ίδια απλότητα έρχεται αναπάντεχα και η απάντηση, η οποία μπορεί και να σοκάρει, με την καλή έννοια, όποιον δεν έχει υποψιαστεί, μέχρι εκείνη τη στιγμή, πού το πήγαινε ο συγγραφέας.

Ο Κουτσιαρής επιλέγει τη γάτα για να αντιπροσωπεύσει το ατίθασο παιδί με τη χρυσή καρδιά, εντάσσοντας σε αυτό το δυνατό σύμβολο πολλά στοιχεία που αξίζει να επισημανθούν. Είναι αποδεδειγμένο επιστημονικά ότι η γάτα επέλεξε μόνη της να παραμείνει κοντά στον άνθρωπο και είναι ένα ζωάκι με πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Χωρίς να απαρνείται την άγρια φύση της (ας μην το ξεχνάμε: η γάτα δεν εκπαιδεύεται ούτε και εξημερώνεται – είναι απλά προσαρμοστική και απολαμβάνει τη συντροφιά), είναι φιλική, δένεται με τον άνθρωπο και διαθέτει πολύ ξεχωριστή νοημοσύνη και οξυμμένο ένστικτο. Είναι διακριτική και δεν την ενδιαφέρει να εκδηλώνει τα συναισθήματά της μόνο και μόνο για να γίνεται αρεστή, καθώς ξέρει κάθε φορά πότε είναι η πιο κατάλληλη στιγμή για να τα δείξει.

Κάπως έτσι, λοιπόν, και ο Ματίας κρατάει καλά φυλαγμένη μέσα του την απέραντη αγάπη που νιώθει για το αδελφάκι του και δεν τον νοιάζει και τόσο που οι σκανταλιές του είναι αυτές που κυρίως τον χαρακτηρίζουν. Ξέρει ο ίδιος πως όταν έρθει η ώρα, θα κάνει αυτό που πρέπει και μάλιστα με τον καλύτερο τρόπο, και αυτό του φτάνει.

Κι εδώ η εικονογράφηση, της Κατερίνας Βερούτσου αυτή τη φορά, παίζει ρόλο καθοριστικό. Χρώματα έντονα αλλά ονειρικά, με τα μάτια του Ματίας να κυριαρχούν με τη θλιμμένη προσμονή τους, και την τρυφερότητα των γραμμών να προσδίδει ευαισθησία στις εικόνες που αγκαλιάζουν το κείμενο σε κάθε σελίδα και που δίνουν υπαινικτικά όσα στοιχεία χρειάζεται, ώστε να προετοιμάσουν το έδαφος για την τελική αποκάλυψη χωρίς να την προδίδουν.

Είναι πάρα πολύ σημαντικό για τα παιδιά να έρχονται σε επαφή με τέτοιου είδους βιβλία, τα οποία συνδυάζουν τη σοβαρότητα των θεμάτων με την απλή, άμεση προσέγγιση. Είναι ευχάριστα αισθητικά, εξαιρετικά καλογραμμένα, χωρίς διδακτισμούς ή περιττολογίες και χωρίς να καταφεύγουν σε τεχνάσματα εντυπωσιασμού. Διαβάζοντάς τα, τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να ευαισθητοποιηθούν και να προβληματιστούν με τρόπο που δεν αντιτίθεται στην ηλικία τους, καθώς παίρνουν από αυτά ερεθίσματα που τους είναι οικεία είτε από το οικογενειακό είτε από το σχολικό περιβάλλον. Μπορούν έτσι να βρουν εύκολα σημεία ταύτισης και να συνειδητοποιήσουν θέματα και έννοιες που θα βρουν μπροστά τους στον δρόμο προς την πνευματική αλλά και συναισθηματική ενηλικίωσή τους.

Πορτοκαλάδα σλουρπ!

Βασίλης Κουτσιαρής

εικονογράφηση: Ναταλία Καπατσούλια

Ελληνοεκδοτική

48 σελ.

Δεν θα σε πειράξει κανείς

Βασίλης Κουτσιαρής

εικονογράφηση: Κατερίνα Βερούτσου

Ελληνοεκδοτική

32 σελ.

Ημερίδα επιμόρφωσης.

Ο Σύλλογος Δασκάλων – Νηπιαγωγών Χαλκίδας στο πλαίσιο των δράσεων του για ενημέρωση των συναδέλφων, αλλά και εκτιμώντας το σπουδαίο έργο που οι εκπαιδευτικοί πραγματοποιούν στα σχολεία, το οποίο και πρέπει να αναδεικνύεται, διοργανώνει ημερίδα με θέμα: 

  "Τα νηπιαγωγεία απογειώνουν τη μάθηση: Προγράμματα Erasmus+, Περιβάλλον και Μαθητές, STEM εκπαίδευση και Ρομποτική, Συναισθηματική Νοημοσύνη" 

Το θέμα θα παρουσιαστεί από τις νηπιαγωγούς Σαμουτιάν Μαργαρίτα ,Τάτσιου Στέλλα και Τσιργιώτη Ελένη, από το νηπιαγωγείο Αυλωναρίου. 

Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στο 23ο Νηπιαγωγείο Χαλκίδας στα Δύο Δέντρα την Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2019 στις 6.00μ.μ. 

Για το ΔΣ 

Η Πρόεδρος                                   Η γραμματέας 

Βέτα Κορωναίου                             Έφη Βαρβάρου 

Ποιοτική εκπαίδευση για όλους και όχι για λίγους……

(με αφορμή τις σκέψεις κάποιων για τη μεταφορά του 2ου Νηπιαγωγείου Αρτάκης) 

Η εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης, αποτελεί σημαία αγώνων του κλάδου μας εδώ και πολλά χρόνια. Η διεκδίκηση αυτή, με επιστημονικά επιχειρήματα, ενημέρωση των γονιών και διαρκείς αγωνιστικές παρεμβάσεις από τη ΔΟΕ, με στήριξη από τη βάση των εκπαιδευτικών, είχε ως αποτέλεσμα να δεσμευτεί το Υπουργείο Παιδείας για την υλοποίηση της, παρά τις αντιδράσεις της ΚΕΔΕ . 

Η εφαρμογή της δίχρονης προσχολικής εκπαίδευσης στο Δήμο Χαλκιδέων, που προέκυψε ομόφωνα από την τριμερή επιτροπή (Δήμαρχος, Διευθυντής Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Νομού Εύβοιας, Πρόεδρος του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Χαλκίδας), παρά τις επιφυλάξεις του Δήμου που σχετίζονται με τις κτιριακές υποδομές, αποτελεί σημαντικό βήμα στην παροχή της ποιοτικής εκπαίδευσης, για την οποία αγωνιζόμαστε όλα αυτά τα χρόνια. 

Ο Σύλλογος Δασκάλων- Νηπιαγωγών Χαλκίδας επισημαίνει ωστόσο ότι το κτιριακό ζήτημα που υπάρχει διαχρονικά, με ευθύνη όλων των δημοτικών αρχών, απαιτεί άμεσα αντιμετώπιση. Παρά τις έντονες παρεμβάσεις του Συλλόγου μας για τον σοβαρό προγραμματισμό της επίλυσης των κτιριακών προβλημάτων των σχολείων και ιδιαίτερα των νηπιαγωγείων δεν φαίνεται να υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και δημιουργική δράση από την πλευρά τόσο της Αυτοδιοίκησης, όσο και του Υπουργείου Παιδείας. 

Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι τα νηπιαγωγεία να αντιμετωπίζονται ως σχολεία δεύτερης κατηγορίας και μπροστά σε κάθε δυσκολία, να επιλέγεται ως λύση η μεταφορά κάποιου νηπιαγωγείου, προκειμένου στη θέση του να στεγαστεί άλλο σχολείο!! Λες και δεν υπάρχουν άλλοι χώροι! 

Ιδιαίτερα προκλητικό και απαξιωτικό γεγονός αποτελεί η ίδρυση και λειτουργία του μουσικού Γυμνάσιου - Λυκείου, εις βάρος της λειτουργίας δύο νηπιαγωγείων. Συγκεκριμένα: 

Η ίδρυση και λειτουργία του μουσικού γυμνάσιου στο Παντείχι, σε κτίριο στο οποίο για πολλά χρόνια στεγαζόταν το νηπιαγωγείο, προκειμένου να λειτουργήσει το μουσικό γυμνάσιο, με τις προδιαγραφές που ορίζονται από το πρόγραμμα σπουδών του, είχε σαν αποτέλεσμα, εξαιτίας της επιπολαιότητας που αντιμετωπίστηκε το ζήτημα, την μεταφορά του νηπιαγωγείου σε προκάτ αίθουσα, με αποτέλεσμα την υποβάθμιση του νηπιαγωγείου και τον ορατό κίνδυνο κατάργησης του. 

Για δεύτερη φορά μέσα σε τρία χρόνια, αποφασίζεται και πάλι η μεταφορά του μουσικού γυμνάσιου και η ίδρυση μουσικού Λυκείου, σε οικόπεδο που στεγάζεται το 2ο Νηπιαγωγείο Αρτάκης, για την κατασκευή του οποίου εύκολα βρέθηκαν και τα χρήματα. Η μεταφορά του 2ου Νηπιαγωγείου, πρόκειται να γίνει σε οικόπεδο, που είναι εκτός των ορίων του νηπιαγωγείου, με αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στην μεταφορά των παιδιών. Επιπλέον δεν προβλέπεται καμία βελτίωση στην κτιριακή υποδομή του νηπιαγωγείου, το οποίο θα στεγαστεί και πάλι σε προκάτ αίθουσες, στις οποίες στεγάζεται και τώρα. 

Καταδικάζουμε την μεθοδευμένη απαξίωση της προσχολικής εκπαίδευσης και το ανύπαρκτο ενδιαφέρον επίλυσης των κτιριακών αναγκών που υπάρχουν. 

Αμφισβητούμε την πρόθεση του Δήμου να αντιμετωπίσει με σοβαρότητα τα προβλήματα της σχολικής στέγης, στο Δήμο μας. 

Σεβόμαστε την ανάγκη διαμόρφωσης του κατάλληλου κτιρίου για το μουσικό γυμνάσιο- Λύκειο του οποίου την ίδρυση επικροτούμε. 

Η επιλογή όμως της «εύκολης» και «βολικής» λύσης, αυτή της μετακίνησης των νηπιαγωγείων, δεν είναι πολιτικός σχεδιασμός, ούτε νοιάξιμο για τον πολίτη και την εκπαίδευση των παιδιών. 

Υπερασπιζόμαστε την ποιότητα στην εκπαίδευση, για τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς , για την εκπαίδευση που αξίζει να έχουμε ως κοινωνία. 

Όποια προσπάθεια υποβάθμισης των δικαιωμάτων των παιδιών του νηπιαγωγείου θα μας βρει απέναντι. 

Για το ΔΣ 

Η Πρόεδρος                       Η γραμματέας 

Βέτα Κορωναίου                 Έφη Βαρβάρου 

ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΜΑΔΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ.

Με στόχο την ενημέρωση όλων των εκπαιδευτικών, την κατάθεση προβληματισμών και προτάσεων, καλέσαμε όλα τα μέλη μας να συμμετέχουν, σε ημερίδα ενημέρωσης που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη 12 Φεβρουαρίου στις 6.00 μ.μ. στο 3ο Δημοτικό σχολείο, με εισηγητές τον Σταύρο Πετράκη, Αντιπρόεδρο της ΔΟΕ, τον Κωνσταντίνο Λολίτσα ,Πρόεδρο του ΙΠΕΜ/ΔΟΕ και τον κ. Γιώργο Γκάρτζιο, Προϊστάμενο του Κ.Ε.Σ.Υ. Εύβοιας. 

Από τις εισηγήσεις και τις παρεμβάσεις των παρευρισκόμενων, αναδείχτηκε ο μεγάλος προβληματισμός που υπάρχει στην πλειοψηφία των εκπαιδευτικών για την αποτελεσματική λειτουργία της δομής. 

· Τονίστηκε το γενικόλογο πλαίσιο με το οποίο, περιγράφεται η λειτουργία της δομής, που περισσότερο μοιάζει με έκθεση ιδεών, χωρίς να αναφέρονται σαφείς στόχοι λειτουργίας της. Η κουλτούρα της συνεργασίας είναι απαραίτητο να υπάρχει στη σχολική μονάδα αλλά δεν αποτελεί απάντηση στον τρόπο λειτουργίας της δομής. 

· Αναφέρθηκε η δυσλειτουργία των τριμερών επιτροπών, αφού δεν υπάρχει ξεκάθαρο πλαίσιο λειτουργίας και αρμοδιότητες των εκπαιδευτικών που την απαρτίζουν. Επιπλέον έγινε αναφορά στην κατηγοριοποίηση των επιτροπών αφού κάποια σχολεία έχουν ΕΔΕΑΥ και κάποια όχι, σε κάποια σχολεία υπάρχει εκπαιδευτικός ειδικής αγωγής και σε άλλα όχι και βέβαια την αδυναμία που υπάρχει για τα ολιγοθέσια δημοτικά και νηπιαγωγεία,να έχουν την τριμελή επιτροπή που περιγράφεται. 

· Κατατέθηκε ο προβληματισμός για τον τρόπο προγραμματισμού του βραχύχρονου προγράμματος, σε παιδιά που το χρειάζονται και την συνεργασία με τους γονείς , χωρίς αρχική γνωμάτευση από το ΚΕΣΥ. Με τη μεταβίβαση τέτοιων ευθυνών στους εκπαιδευτικούς δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν σοβαρά οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των παιδιών. 

· Εντοπίστηκε η δυσκολία, που υπάρχει στην αντιμετώπιση όλων των περιπτώσεων που υπάρχουν στα σχολεία, με τη στελέχωση που έχουν τα ΚΕΣΥ και με δεδομένο τις καθυστερήσεις που υπάρχουν σε γνωματεύσεις του ΚΕΔΔΥ. 

Θεωρούμε σημαντικό ότι μετά την συνάντηση της ΔΟΕ με τον Υπουργό Παιδείας, αποφασίστηκε η αναστολή λειτουργίας των ομάδων υποστήριξης μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μέχρι να αποσταλούν αναλυτικές οδηγίες για την πλήρη ενημέρωση και ουσιαστική ενίσχυση των εκπαιδευτικών , στην πλήρη ενημέρωση Κ.Ε.Σ.Υ., ΠΕ.Κ.Ε.Σ. και σχολείων και την οργάνωση κεντρικού σχεδιασμού λειτουργίας ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα διαφορετικής αντιμετώπισης των περιστατικών από το κάθε Κ.Ε.Σ.Υ., θα ανακοινώσει ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου εντός των ημερών . 

Η απάντηση του κλάδου με επιχειρήματα, άμεσα και συγκροτημένα, συλλογικά με σοβαρότητα και ευθύνη, είναι η μόνη επιλογή που έχουμε, προκειμένου να αντιμετωπίζουμε τα σημαντικά ζητήματα που προκύπτουν, απέναντι σε όποια πολιτική ισοπεδώνει το ποιοτικό δημόσιο σχολείο και το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση. 

Για το ΔΣ 

Η Πρόεδρος                                   Η γραμματέας 

Βέτα Κορωναίου                             Έφη Βαρβάρου 

Οι σέλφι πριν τις σέλφι.

Αναδημοσίευση από το TVXS 

άρθρο του  Αδάμ Γιαννίκου

Πέντε μικρά παιδιά, ξυπόλυτα και σκονισμένα, σε έναν χωματόδρομο με φόντο έναν τσίγκινο φράχτη και μερικά δέντρα, ποζάρουν χαμογελαστά όσο το μεγαλύτερο από αυτά κρατά στο χέρι του κάτι που μοιάζει με κινητό τηλέφωνο· αλλά δεν είναι.

Είναι μια παλιά πλαστική σαγιονάρα, την οποία ο πιτσιρικάς έχει στρέψει προς τους φίλους του για να μιμηθούν τις κινήσεις των μεγάλων· για να παίξουν. Η φωτογραφία που ανήρτησε την περασμένη βδομάδα πρώτος στους λογαριασμούς του στα social media ο Ινδός ηθοποιός, Μπομάν Ιράνι, κατέκτησε εκατομμύρια καρδιές ανά τον κόσμο και χαρακτηρίστηκε ως φωτογραφίας της χρονιάς. Ο ίδιος συνόδευσε την ανάρτηση με μια παράφραση του Αβράαμ Λίνκολν, διατυπώνοντας την πρόταση πως «είσαι τόσο ευτυχισμένος όσο επιλέγεις να είσαι».

Σχόλια σαν αυτό ενδέχεται, βεβαίως, να χαθούν στη μετάφραση των πραγματολογικών στοιχείων που αγνοούνται, καθώς δεν είναι διαπιστωμένη η ταυτότητα του ανθρώπου που τράβηξε τη φωτογραφία, ούτε το μέρος στο οποίο τραβήχτηκε. Πώς είναι δυνατόν πέντε φτωχά παιδιά να επιλέγουν να είναι ευτυχισμένα; Ή, ορθότερα, είναι στο χέρι πέντε φτωχών παιδιών να είναι ευτυχισμένα, αρκεί να το θέλουν; Ή, ακόμα πιο ορθά, μπορούν να είναι ευτυχισμένα τα φτωχά παιδιά με μοναδικό εφόδιο τη θέλησή τους να είναι ευτυχισμένα; Ποια είναι αυτά τα παιδιά, πού είναι και τι θέλουν;

Σε καιρούς κρίσης οικονομικής, που διαχέεται σε κάθε γωνιά του πλανήτη ως κρίση πολιτική και τελικά ως κρίση αξιών, οι ορισμοί και οι διατυπώσεις συχνά εμπνέονται από την γωνιά θέασης των γεγονότων. Στο βιβλίο του «Homo Ludens» («Ο άνθρωπος και το παιχνίδι»), ο Ολλανδός ιστορικός Γιόχαν Χουζίνγκα διατυπώνει τη θεωρία ότι ο ανθρώπινος πολιτισμός γεννιέται από την έμφυτη τάση του ανθρώπου να παίζει. Ο Άνθρωπος που Παίζει είναι ένα αρχέτυπο πάνω στο οποίο χτίζεται ο πολιτισμός. Τα παιδιά είναι οι κατεξοχήν άνθρωποι που παίζουν. Φαίνεται πως η φωτογραφία των πέντε παιδιών ακολουθεί την οριοθέτηση του παιχνιδιού στις έννοιες της ελευθερίας, της προσωρινότητας, της τάξης, των περιορισμών, των κανόνων, των ικανοτήτων, της μαγείας και της ιεροτελεστίας. Το παιχνίδι τους δεν είναι προφανώς ένας πατροπαράδοτος αλγόριθμος όλων των παραπάνω. Όμως, συνιστά μια στιγμιαία όσμωσή τους, που το καθιστά ένα εύθυμο συμβάν, κατά τον τρόπο που το σχολείο ετυμολογείται στη σχόλη, τον ελεύθερο χρόνο, την ανάπαυση και όχι στη συστηματική σπουδή, τη δουλειά, την ασχολία.

Φαινόμενο της πρώτης δεκαετίας του αιώνα μας -πρώτα στο My Space, εν συνεχεία στο Facebook κι αργότερα στο Instagram-, οι selfie άλλαξαν δια παντός την οπτική κουλτούρα των μαζών. Το πρόσωπο, που σε αλλοτινούς καιρούς χρειαζόταν μια αντανάκλαση στο νερό ή το τζάμι για να γίνει αντιληπτό στο άτομο, τώρα γίνεται ένα διαρκές καθρέφτισμα της ύπαρξης· ή, ορθότερα, της ιδανικής ύπαρξης, στο μέτρο που η selfie είναι το πιο αρεστό πορτρέτο απ’ όσα έχουμε τραβήξει και στον βαθμό που η αντίληψη της ύπαρξης περιορίζεται στην εικόνα.

Αυτό το τελευταίο δεν είναι αμελητέο, αν σκεφτούμε πως κατά καιρούς έχουν στηθεί ολόκληρες θεολογικές διαμάχες γύρω από την έννοια της απεικόνισης. Εξάλλου, όπως διακηρύττουν οι χριστιανικές γραφές, ο ίδιος ο Θεός έπλασε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση τον Άνθρωπο και άρα, κατά έναν παραλληλισμό, ο ίδιος αυτός Θεός θα μπορούσε να θεωρηθεί ο πρώτος που τράβηξε σέλφι, με τον τρόπο που η φωτογραφία μας έχει αποκτήσει κατά χάρη ότι εμείς έχουμε κατά φύση, με τον τρόπο που ο δημιουργός διατηρεί μεν την ετερότητά του με το δημιούργημα, ενδυναμώνει δε την τάση του δημιουργήματος να τελειοποιηθεί.

Ασφαλώς, τίποτα απ’ όλα τα παραπάνω δεν μοιάζει να ήταν στο μυαλό εκείνων των πέντε παιδιών που απλώς έπαιζαν. Όλα, όμως, τα παραπάνω μοιάζουν να υπεισέρχονται στον κόσμο τον οποίο τα παιδιά μιμούνται -τον χώρο που γίνεται πρόσωπο και μετά μια στιγμιαία αποτύπωση του ευτυχισμένου εαυτού. Η γωνία θέασης των γεγονότων είναι πια η ευθεία που ενώνει το άτομο με την ιδεατή εκδοχή της εικόνας του. Μόνο που σε αυτό το εις εαυτόν παιχνίδι υπάρχει κάτι πέρα για πέρα ευτυχές: η ιδεατή εκδοχή της εικόνας μας περιλαμβάνει ολοένα και περισσότερους άλλους. Γιατί, η ευτυχία των ανθρώπων είναι συλλογικό παιχνίδι.Και η αποτύπωση της είναι η πεμπτουσία του πολιτισμού.

Πηγή: Ενθέματα (4ος Κύκλος)

Αργυρώ Πιπίνη: «Περικλής και Ασπασία»

Εικόνα από το Διάστιχο.

Η Ασπασία του Περικλή έκανε «νιάου».

της Τασούλας Επτακοίλη

Αναδημοσίευση από την Καθημερινή.

Αν είστε από εκείνους που συμφωνούν με τον Αμερικανό κωμικό και συγγραφέα Γκράουτσο Μαρξ (1890-1977) στο ότι πίσω από κάθε επιτυχημένο άντρα κρύβεται μια γυναίκα, σήμερα, διαβάζοντας αυτές τις αράδες, θα συνειδητοποιήσετε ότι ίσως δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Πίσω από κάθε σπουδαίο άντρα μπορεί να κρύβεται μια... γάτα. Και ήρθε η ώρα να αποκατασταθεί η αλήθεια: να ανοίξουν οι ιστορικοί τα βιβλία τους, να ανατρέξουν στις πηγές, να τις ερευνήσουν διεξοδικά και να μας συστήσουν αυτές τις σπάνιες προσωπικότητες. Με πρώτη την Ασπασία, τη σύντροφο ζωής και πιστή σύμβουλο ενός φημισμένου και γνωστού σε όλο τον κόσμο αρχαίου Ελληνα, του πολιτικού, στρατηγού και ρήτορα Περικλή. Οχι όμως την Ασπασία που γνωρίζετε, τη Μιλήσια. Την άλλη, την τετράποδη! 

Ο στόχος 

Αυτός είναι ο στόχος της πρωτότυπης και ενδιαφέρουσας σειράς βιβλίων «Μικρά Γατικά» της Αργυρώς Πιπίνη, που μόλις εγκαινιάστηκε από τις εκδόσεις Πατάκη, με την εικονογράφηση της ταλαντούχας Ιφιγένειας Καμπέρη. «Ολοι ξέρουν την αγάπη μου για τις γάτες, αλλά όσοι βρίσκονται κοντά μου ξέρουν πόσο πολύ με μαγεύει η Ιστορία. Συζητώντας για μια νέα εκδοτική σειρά με την Ελενα Πατάκη, η οποία ζει εδώ και χρόνια τη λαιμαργία μου να δοκιμάζω καινούργια πράγματα, μου ήρθε η ιδέα να συνδυάσω αυτές τις δύο αγάπες μου», εξηγεί η συγγραφέας. 

Μωρό ακόμη ήταν η Ασπασία, μικρή και ομορφούλα, με μάτια γαλανά και με λεπτή φωνούλα, όταν η μητέρα του Περικλή, η Αγαρίστη, τη διάλεξε –εκείνη, από τα πέντε αδέλφια της– ως την πιο τσαχπίνα, την πιο έξυπνη, την πιο φιλική. Τη διάλεξε για το χρώμα της το κοκκινωπό, που της θύμισε το λιοντάρι που είχε δει πριν από πολλά χρόνια στο όνειρό της, λίγο πριν γεννήσει τον γιο της. Και την πρόσφερε δώρο σε εκείνον: στον μεγάλο πια και σπουδαίο στρατηγό Περικλή, τον Αθηναίο. Από αυτό το σημείο πιάνει το νήμα της... αυτοβιογραφίας της η γάτα, πρωταγωνίστρια και ταυτόχρονα αφηγήτρια της ιστορίας της, εξηγώντας ότι η ίδια η Αγαρίστη ήταν εκείνη που της έδωσε το όνομα Ασπασία, αν και πιο εύλογο θα ήταν το Ολυμπία, λόγω του ήρεμου, αριστοκρατικού χαρακτήρα της και της ομορφιάς της, που θύμιζε τους θεούς του Ολύμπου. 

Το όνειρο της Αγαρίστης το αναφέρει ο Ηρόδοτος, στο κεφάλαιο VI 131 των «Ιστοριών» του. Απόδειξη ότι στα «Μικρά Γατικά» η λογοτεχνική φαντασία και η ιστορική ακρίβεια πάνε χέρι χέρι, δημιουργώντας ένα απολαυστικό χαρμάνι, διασκεδαστικό αλλά και με αδιαμφισβήτητη παιδαγωγική αξία. «Χρειάστηκε να ξαναδιαβάσω Ιστορία, να βρω ενδιαφέρουσες πληροφορίες που να αφορούν τους πρωταγωνιστές και το θέμα με το οποίο κάθε φορά καταπιάνομαι. Θα χαρώ πολύ αν μέσα από την ανάγνωση ενός λογοτεχνικού βιβλίου ενδιαφερθούν και ανατρέξουν τα παιδιά στην ανάλογη ιστορική περίοδο. Και θα χαρώ ακόμα περισσότερο αν το βιβλίο αυτό είναι δικό μου», λέει η Αργυρώ Πιπίνη. 

Το «Περικλής και Ασπασία» μεταφέρει τους μικρούς αναγνώστες (τυπικά απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 5 έως 15 ετών) στην Αθήνα του Χρυσού Αιώνα (5ος αι. π.Χ.). Τους εξηγεί τι ήταν ο εξοστρακισμός, οι χορηγίες και τα θεωρικά· τους περιγράφει τη ζωφόρο του Παρθενώνα, το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς και το Θέατρο του Διονύσου· τους συστήνει τον Αριστοφάνη, τον Φειδία, τον Ικτίνο, τον Καλλικράτη, τον Αλκιβιάδη. Και, φυσικά, την Ασπασία – «τη δεύτερη, τελείως δεύτερη, λέμε», όπως περιφρονητικά την αποκαλεί η τετράποδη αφηγήτρια. Η αντιπάθειά της απέναντι στην αντίζηλό της δεν κρύβεται. «Εκείνη φρόντισε να εξαφανίσει και να θάψει τα ντοκουμέντα που μιλούσαν για μένα, κι έτσι κανείς ιστορικός δεν έγραψε τίποτα, δεν είπε κουβέντα, για την πρώτη Ασπασία της ζωής του και σίγουρα την πιο αγαπημένη». 

Σύντροφοι ψυχής 

Δεν είναι η πρώτη φορά που η βραβευμένη Αργυρώ Πιπίνη γράφει... γατίσιες περιπέτειες. Γιατί; «Οι γάτες είναι σύντροφοι ψυχής. Κάθε τι πάνω τους είναι υπέροχο: η αυτάρκεια, η σιωπηλή τους ένταση, το χιούμορ τους, η συσπειρωμένη ηρεμία, το βαθύ τους βλέμμα, ο τρόπος που κινούνται... Τις αγαπώ από παιδί. Μάζευα όλα τα παρατημένα και αναξιοπαθούντα γατάκια που έβρισκα στον δρόμο και τα έκρυβα στην ταράτσα, στο πλυσταριό μας, ακόμη και στο δωμάτιό μου. Συχνά αναφέρομαι σε χρονικές περιόδους της ζωής μου σε σχέση με τις γάτες που συντρόφευαν την οικογένειά μου εκείνη την εποχή». 

Μικρό το δέμας –το μέγεθός του το αδικεί–, αλλά πολύ περιεκτικό σε πληροφορίες, δοσμένες με χιούμορ και τρυφερότητα, το βιβλίο τελειώνει με την κωμωδία «Γαλαί» (δηλαδή «Γάτες») του Αριστοφάνη – μέρος μιας τριλογίας, μαζί με τους «Ορνιθες» και τους «Βατράχους». Ναι, έχετε δίκιο, αυτό δεν είναι ιστορικά ακριβές. Ο Αριστοφάνης δεν έγραψε, τουλάχιστον από όσο ξέρουμε, για γάτες. Αυτή είναι η μοναδική ιστορική ανακρίβεια που θα βρείτε στις σελίδες του πρώτου από τα «Μικρά Γατικά», αλλά δικαιολογείται απολύτως, ως μια πινελιά φαντασίας από τη συγγραφέα, που έτσι εξασφαλίζει στην Ασπασία ένα... γκραν φινάλε. «Το θέατρο ήταν γεμάτο κόσμο. Ολη η πόλη ήταν εκεί, γιατί με τον νόμο που είχε ψηφίσει ο στρατηγός έπαιρναν όλοι οι πολίτες εισιτήρια. Η παράσταση ήταν ένας θρίαμβος. Η ιστορία, τα λόγια, η χορογραφία, όλα ήταν εμπνευσμένα από εμένα. Και στο τέλος του έργου οι θεατές σηκώθηκαν όρθιοι και φώναζαν το όνομά μου: Ασπασία! Ασπασία! Ασπασία!». 

Το επόμενο βιβλίο της σειράς θα είναι το «Αντώνιος και Κλεοπάτρα» και θα κυκλοφορήσει μέσα στους επόμενους μήνες. Η γάτα Κλεοπάτρα ήταν το δώρο του Ρωμαίου στρατηγού –το πιο πολύτιμο απ’ όλα, ακόμη και από χρυσάφι– στη βασίλισσα της Αιγύπτου. Θα ακολουθήσει το «Ναπολέων και Ιωσηφίνα». Κι επειδή λέγεται ότι ο Ναπολέων μισούσε τις γάτες, Ναπολέων θα είναι ο γάτος της συζύγου του...

Εκδήλωση της ομάδας Φιλαναγνωσίας.

Ημερίδα επιμόρφωσης.

Ο Σύλλογος Δασκάλων – Νηπιαγωγών Χαλκίδας στο πλαίσιο των δράσεων του για ενημέρωση των συναδέλφων, αλλά και εκτιμώντας το σπουδαίο έργο που οι εκπαιδευτικοί πραγματοποιούν στα σχολεία, το οποίο και πρέπει να αναδεικνύεται, διοργανώνει ημερίδα με θέμα: 

  "Τα νηπιαγωγεία απογειώνουν τη μάθηση: Προγράμματα Erasmus+, Περιβάλλον και Μαθητές, STEM εκπαίδευση και Ρομποτική, Συναισθηματική Νοημοσύνη" 

Το θέμα θα παρουσιαστεί από τις νηπιαγωγούς Σαμουτιάν Μαργαρίτα ,Τάτσιου Στέλλα και Τσιργιώτη Ελένη, από το νηπιαγωγείο Αυλωναρίου. 

Η ημερίδα θα πραγματοποιηθεί στο 23ο Νηπιαγωγείο Χαλκίδας στα Δύο Δέντρα την Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου 2019 στις 6.00μ.μ. 

Για το ΔΣ 

Η Πρόεδρος                                   Η γραμματέας 

Βέτα Κορωναίου                             Έφη Βαρβάρου 

Λογοτεχνική ανάγνωση στο σχολείο και στην κοινωνία.

O συλλογικός αυτός τόμος επιχειρεί να αποτυπώσει τις εξελίξεις των τελευταίων είκοσι χρόνων στο πεδίο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης. Βασίζεται στην ιδέα ότι η διδασκαλία της λογοτεχνίας στο σχολείο σχετίζεται στενά με την άτυπη «διδασκαλία» της στα άλλα κοινωνικά πεδία: στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, στις δραστηριότητες των δημόσιων βιβλιοθηκών και των μουσείων, στις λέσχες ανάγνωσης, στον κινηματογράφο και στις άλλες τέχνες. Οι αλλαγές που συνέβησαν στην παραγωγή, τη διακίνηση και την ανάγνωση των βιβλίων, η επέκταση της διαδικτυακής επικοινωνίας και η ανάγνωση στις κάθε είδους οθόνες και στα προγράμματα φιλαναγνωσίας που ξεκίνησαν αλλά διακόπηκαν απότομα, καθώς και τα νέα Προγράμματα Σπουδών που σχεδιάστηκαν αλλά δεν εφαρμόστηκαν, μας υποχρεώνουν να επανεξετάσουμε τη λογοτεχνική ανάγνωση σε όλες τις παραμέτρους της.

Για το βιβλίο αναφέρεται σε άρθρο της η Σωτηρία Καλασαρίδου(*) :"Λογοτεχνική ανάγνωση στο σχολείο & στην κοινωνία: παρόν και μέλλον" στον Αναγνώστη.

Κάθε φορά που συμμετέχω με την ερευνητική μου ιδιότητα σε ένα επιστημονικό συνέδριο που αφορά στη λογοτεχνική εκπαίδευση επιδιώκω στο τέλος του, εν είδει απολογισμού, να θέτω και να προσπαθώ να διερευνώ τις πιθανές απαντήσεις σε ορισμένα νευραλγικής σημασίας ερωτήματα, τα οποία αφορούν στον τρόπο που η λογοτεχνική εκπαίδευση ως επιστημονικό πεδίο προσλαμβάνεται από ερευνητές και εκπαιδευτικούς της πράξης, ερωτήματα όπως είναι επί παραδείγματι τα ακόλουθα: Πώς χαρτογραφείται ερευνητικά το πεδίο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης σήμερα στην Ελλάδα; Πόσο και κυρίως με ποιους τρόπους έχει συνδεθεί η ερευνητική παραγωγή με τη σχολική τάξη και τη διδασκαλία μέσα σε αυτήν; Ποιον ρόλο διαδραματίζει η θεωρία στη θεμελίωση της εμπειρικής έρευνας; Ποιος είναι ο αντίκτυπος της επιστημονικής έρευνας στον ευρύτερο κοινωνικό χώρο; Ποια βήματα έχουν συντελεστεί προς τα εμπρός στο πεδίο της ερευνητικής μεθοδολογίας και ποιος είναι ο βαθμός του συγχρονισμού μας με το διεθνές συγκείμενο; Πόσο μπορούμε πλέον να αυτοπροσδιοριζόμαστε επιστημονικά σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνική εκπαίδευση και κυρίως, έχουμε καταφέρει να οριοθετήσουμε ένα αυστηρό πλαίσιο επάρκειας που θα καταστήσει το πεδίο έναν στέρεο πυλώνα της επιστήμης;

Τα προαναφερθέντα ερωτήματα βεβαίως τίθενται και όταν λάβει κανείς στα χέρια του τον ευμεγέθη τόμο που φέρει τον τίτλο Λογοτεχνική ανάγνωση στο σχολείο & στην κοινωνία, τόμος ο οποίος κυκλοφόρησε πολύ πρόσφατα (Ιούνιος 2018) σε μια εξαιρετικά φροντισμένη έκδοση από τις εκδόσεις Gutenberg και σε επιμέλεια της Βενετίας Αποστολίδου, του Δημήτρη Κόκορη, του Μιχ. Γ. Μπακογιάννη και της Ελένης Χοντολίδου. Προτού ξεκινήσω την αναλυτική κριτική παρουσίαση του τόμου, θα ήθελα να αναφερθώ στον σκοπό του παρόντος άρθρου: Ακολουθώντας την καλά δομημένη παρουσίαση των εννέα θεματικών ενοτήτων του βιβλίου, θα προσπαθήσω να παραθέσω ορισμένα επιχειρήματά μου που λειτουργούν πολλαπλά: αποτελούν απόπειρα απάντησης σε όσα ερωτήματα τέθηκαν στην αρχή, τεκμηριώνουν την επιστημονική συμβολή του παρόντος βιβλίου αλλά κυρίως κατατείνουν στον αναστοχασμό αναφορικά με την επιστημονική θέση της λογοτεχνικής εκπαίδευσης στο εγγύς μέλλον.

Η πρώτη θεματική ενότητα αφορά στην «κρισιμότητα της λογοτεχνικής εκπαίδευσης» και στον πολυσυζητημένο «ρόλο της θεωρίας» και μέσα από τα κείμενα που συγκροτούν την προαναφερθείσα θεματική ενότητα ο αναγνώστης μπορεί να αντιληφθεί την εξαρτημένη ώσμωση μεταξύ της θεωρίας και της εμπειρικής έρευνας διττά: αφενός δηλαδή να αντιληφθεί τη συνδρομή της θεωρίας σε ό,τι αφορά την ιδεολογική θεμελίωση των κύριων εννοιών που από τον τίτλο ακόμη καθορίζουν και προσδιορίζουν ένα θέμα μιας επιστημονικής εργασίας αφετέρου να κατανοήσει την προσπάθεια άρδευσης εκείνων των εννοιολογικών εργαλείων που θα καταστήσουν ικανή την ερμηνεία των πρωτογενών δεδομένων και των εμπειρικών στοιχείων της έρευνας.

Όμως και στη δεύτερη θεματική ενότητα που εξετάζει τη σχέση της ανάγνωσης της λογοτεχνίας με τη διαμόρφωση της υποκειμενικότητας μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η θεωρία αποτελεί την κεντρομόλο δύναμη γύρω από την οποία περιστρέφεται και ταυτοχρόνως ερείδεται το δίπολο λογοτεχνία και υποκειμενικότητα. Η έννοια της υποκειμενικότητας είναι συνυφασμένη με τη λογοτεχνία από την εποχή του Ρομαντισμού από τη σκοπιά του Υποκειμένου ― Δημιουργού. Χρειάστηκαν πολλές δεκαετίες ούτως ώστε η διαμόρφωση της υποκειμενικότητας μέσα από τη λογοτεχνία να στρέψει τον φακό της όχι μόνο στον δημιουργό και το κείμενο αλλά και στον αποδέκτη, δηλαδή στον αναγνώστη, μέσα από τις δύο περισσότερο δημοφιλείς αναγνωστικές θεωρίες του γερμανόφωνου χώρου, δηλαδή της Θεωρίας της πρόσληψης (Rezeptionstheorie) του Hans – Robert Jauß και της Θεωρίας της αναγνωστικής ανταπόκρισης (Theorie der Wirkungsästhetik) του Wolfgang Iser. Η στροφή στον αναγνώστη επέτρεψε στους ερευνητές της σχολικής τάξης αλλά και τους εκπαιδευτικούς να αξιοποιήσουν αντίστοιχα την υποκειμενικότητα του μαθητή, κεφαλαιοποιώντας παιδαγωγικά, διδακτικά και βέβαια ερμηνευτικά την εκάστοτε μαθητική ανάγνωση.

Διαβάζοντας κανείς τις εργασίες που συγκροτούν την τρίτη κατά σειρά θεματική ενότητα του βιβλίου βρίσκεται μπροστά σε μια αρκετά νέα διάσταση του λογοτεχνικού φαινομένου για τη χώρα μας που αφορά στην εξωστρέφειά του και τη σχέση της ανάγνωσης με την κοινωνία. Αν θελήσουμε να αποδώσουμε ονοματικά την εννοιολογική διάσταση του φαινομένου, θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τον μονολεκτικό όρο «Φιλαναγνωσία» ή τον περισσότερο περιφραστικό «κουλτούρα ανάγνωσης». Το ελληνικό αναγνωστικό κοινό επιχειρεί τα τελευταία χρόνια μια μετατόπιση στην αναγνωστική του συμπεριφορά, και παρά το κλείσιμο του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου, προσπαθεί να συγχρονίσει τον βηματισμό του με την υψηλή αναγνωστική κουλτούρα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, δανειζόμενο βιβλία από δημοτικές βιβλιοθήκες και συγκροτώντας λέσχες ανάγνωσης μαθητών αλλά και ενηλίκων, αποδεικνύοντας ότι η ανάγνωση αποτελεί μια ισχυρή πολιτισμική πρακτική που δεν έχει και δεν πρέπει να έχει ηλικία. Θα πρέπει να υπογραμμίσω επιπρόσθετα και πέρα από τα περιεχόμενα της εν λόγω θεματικής του τόμου ότι τούτες οι λέσχες ανάγνωσης αποτελούν μικρές μονάδες παραγωγής ερμηνειών και δημιουργίας αναγνωστικών πρακτικών και μπορούν να ιδωθούν από τους ερευνητές συγκριτικά και συμπληρωματικά με ποσοτικές αναγνωστικές έρευνες, οι οποίες διερευνούν πόσοι διαβάζουν, ποιες ηλικίες διαβάζουν περισσότερο, ποια είναι η έμφυλη διάσταση της ανάγνωσης, ποιο το εθνικό και κοινωνικό της πρόσημο, ποια είδη λόγου είναι περισσότερο δημοφιλή, ποιοι λογοτεχνικοί τίτλοι είναι περισσότερο αγαπητοί αλλά και ποια είναι η σχέση της λογοτεχνικής ανάγνωσης με άλλες αναπαραστατικές τέχνες, όπως επί παραδείγματι με τον κινηματογράφο. Η ανάγνωση δεν παύει επομένως να ενέχει μια διάσταση όχι μόνο της απόλαυσης αλλά και της άτυπης μάθησης, η οποία εν προκειμένω ενέχει πολλά από τα χαρακτηριστικά της δια βίου μάθησης.

Ρηξικέλευθη για τη χώρα μας είναι και η διάσταση της ανάγνωσης που πραγματεύεται η τέταρτη θεματική ενότητα και η οποία συνδέει την ανάγνωση και τη διδασκαλία ― κυρίως της λογοτεχνίας ― με το διαδίκτυο. Δεν είναι άγνωστο ότι διεθνώς η έρευνα αναφορικά με την πολιτισμική διάσταση του διαδικτύου έχει προαχθεί σε ένα αυτόνομο πεδίο έρευνας των πολιτισμικών σπουδών που διαθέτει όχι απλώς το δικό του αυτόνομο αντικείμενο, όπως απαιτείται σε κάθε έρευνα, αλλά και τα δικά του μεθοδολογικά εργαλεία με κυρίαρχη τη μέθοδο της Εθνογραφίας του διαδικτύου (Virtual Ethnography)[1]. Δεν είναι επίσης άγνωστο ότι η ρευστότητα από την οποία χαρακτηρίζεται ο εν λόγω χώρος δύναται να λειτουργήσει ορισμένες φορές ανασταλτικά στην ενδελεχή απόπειρα μελέτης του σε ό,τι αφορά τα είδη Λόγου που παράγονται, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές, ιστοσελίδες να απενεργοποιούνται εν ριπή οφθαλμού, ενώ με την ίδια ταχύτητα να δημιουργούνται άλλες περισσότερο ενδιαφέρουσες. Βέβαια είναι σημαντικό να ειπωθούν δύο ακόμη στοιχεία σε ό,τι αφορά τη διδακτική αξιοποίηση του διαδικτύου: πρωτίστως απαιτείται φιλτράρισμα βάσει συγκεκριμένων διεθνώς καθορισμένων κριτηρίων αναφορικά με το υλικό που δύναται να αξιοποιηθεί διδακτικά, δευτερευόντως πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η απόπειρα επιστημονικής προσέγγισης του διαδικτύου διαγράφει τα πρώτα της βήματα, τουλάχιστον στη χώρα μας, συνθήκη που μας επιτρέπει να υποθέσουμε ότι θα ανοιχθούν ενδεχομένως και άλλες, καινούριες ερευνητικές προκλήσεις που θα υποστηρίζονται και από άλλα μεθοδολογικά πλαίσια εργασίας.

Στην πέμπτη θεματική ενότητα μπορούμε να βρούμε εργασίες που αφορούν στην προώθηση της ανάγνωσης από τη νηπιακή ηλικία. Νεότερες διεπιστημονικές έρευνες[2] έχουν καταδείξει τη νευραλγική σημασία που κατέχει η γνωριμία του παιδιού με το βιβλίο από τη βρεφική ακόμη ηλικία και κατά συνέπεια την πρώιμη επαφή του με τον μαγικό κόσμο της ανάγνωσης. Η πιστοποίηση της εν λόγω ωφέλειας μας έρχεται πρώτιστα από την παιδιατρική, η οποία αναγνωρίζει στην πρώιμη ανάγνωση μεγάλο μερίδιο της διανοητικής ανάπτυξης του παιδιού.

Η έκτη και αρκετά εύρωστη από άποψη αριθμού εργασιών θεματική ενότητα είναι αφιερωμένη στην ανάγνωση μέσα στη σχολική τάξη και παρεπόμενα στην ίδια τη διδακτική πράξη. Η διδασκαλία της λογοτεχνίας αποτελεί το ερευνητικό επίκεντρο και τον νευραλγικότερο τομέα της λογοτεχνικής εκπαίδευσης στον βαθμό που καλείται να συνεξετάσει σε πρώτο επίπεδο το πολύ γνωστό τρίπτυχο: εκπαιδευτικός ― μαθητής ― περιεχόμενα της μάθησης. Η ευρύτητα του εν λόγω ερευνητικού αντικειμένου είναι πραγματικά εκπληκτική, καθώς καλούμαστε να διερευνήσουμε μια σειρά από ζητήματα που έχουν σχέση με: α) τη σκοποθεσία μιας ευρύτερης ή μικρότερης διδακτικής ενότητας, τις αναμενόμενες δεξιότητες, τη μέθοδο και τις διδακτικές πρακτικές, τις δραστηριότητες μέσα στην τάξη και τις εργασίες στο σπίτι, την αξιολόγηση του μαθητή αλλά και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της διδασκαλίας του εκπαιδευτικού. Ωστόσο, η διδακτική της λογοτεχνίας επιχειρεί να διαφωτίσει μύχιες πλευρές της διδακτικής πράξης μέσα από την ανάλυση των λεκτικών ― ενίοτε και μη ― συνεισφορών μεταξύ των εκπαιδευτικών και των μαθητών που αφορούν στη σχέση διδασκαλίας και διαμόρφωσης υποκειμενικότητας, διδασκαλίας και συγκρότησης διαφόρων εκφάνσεων της ταυτότητας, της διδασκαλίας και της ικανότητας διαμόρφωσης ερμηνευτικών στρατηγικών και αποκωδικοποίησης των ποιητικών συμβόλων, του χαρακτηρισμού των λογοτεχνικών ηρώων και πλήθος άλλων εκφάνσεων. Η συντριπτική πλειοψηφία των ερευνών στο πεδίο που διερευνούν τη διδασκαλία αποτελούν έρευνες ― δράσης και η παρατήρηση των επιμελητών πως έχει δημιουργηθεί ένα μοντέλο εκπαιδευτικού ― ερευνητή, το οποίο μας κάνει υπερήφανους, είναι σωστή. Θα πρέπει, ωστόσο, να ειπωθεί πως παράλληλα με αυτό το μοντέλο του εκπαιδευτικού ― ερευνητή είναι αναγκαίο, προκειμένου να αποσοβηθεί η ερευνητική μονομέρεια να διευρυνθεί και να ισχυροποιηθεί η σχέση μεταξύ του εξωτερικού ερευνητή της τάξης και του εκπαιδευτικού της τάξης.

Σαφής και αναγκαία είναι η ανάδειξη της σχέσης της Λογοτεχνίας με άλλες τέχνες και κυρίως με αυτές που έχουν ως κεντρική μονάδα αφήγησής τους την εικόνα, προσπάθεια που καλύπτουν οι εργασίες της έβδομης θεματικής ενότητας του παρόντος βιβλίου. Η σχέση λόγου και εικόνας βρίσκει ίσως την ιδανική της έκφραση τόσο μέσα από τα λογοτεχνικα είδη του κόμικ και του graphic novel αλλά και της έβδομης αυτόνομης τέχνης, δηλαδή του κινηματογράφου. Το να ισχυριστεί κανείς πως η εξοικείωση της νέας γενιάς με την εικόνα αποτελεί μια πραγματικότητα είναι ίσως μια κοινοτοπία. Από την άλλη πλευρά δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς με βεβαιότητα πως η εν λόγω εξοικείωση σημαίνει ταυτόχρονα και ικανότητα «ανάγνωσης» των εικόνων. Ο οπτικός γραμματισμός και η εγγραμματοσύνη των μέσων μαζικής επικοινωνίας (Media literacy), όπως τον έχει εισηγηθεί η Κριτική Παιδαγωγική[3] κατατείνει σε μια προσπάθεια διδασκαλίας όλων εκείνων των απαραίτητων δεξιοτήτων που ενδυναμώνουν τους μαθητές και ταυτόχρονα μελλοντικούς πολίτες απέναντι στις ποικίλες στερεοτυπικές αναπαραστάσεις που αφορούν τη φυλή, την εθνικότητα, το φύλο, και τις κοινωνικές τάξεις και άλλες πολιτισμικές διακρίσεις, αποσκοπεί δηλαδή σε μια προσπάθεια ενίσχυσης της κριτικής σκέψης. Είναι κατά συνέπεια εξαιρετικά σημαντική η προσφορά ερευνών που επιχειρούν τη συνεξέταση των δύο αυτών διαφορετικών ειδών λόγου μέσα στην τάξη της λογοτεχνίας.

Στην όγδοη ομάδα εργασιών του βιβλίου βρίσκουμε μελετήματα που αφορούν στη διερεύνηση της σχέσης της διδασκαλίας και της ανάγνωσης με τη γραφή ή όπως διεθνώς έχει επικρατήσει ο όρος με τη «δημιουργική γραφή» (Creative writing). Η έννοια του δημιουργικού υποκειμένου, αναγόμενη στον Ρομαντισμό, μετά από πολλές μετατοπίσεις έφτασε να θεωρείται όχι μόνο προνόμιο των λίγων και χαρισματικών εκλεκτών δημιουργών αλλά δικαίωμα έκφρασης όλων και βέβαια και των μαθητών. Και σε αυτήν την ενότητα μπορούμε μεταξύ άλλων να εντοπίσουμε εκπαιδευτικούς – ερευνητές που έχουν μετατρέψει την τάξη σε έναν χώρο παραγωγής κειμένων έκφρασης της δημιουργικότητας. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τη σχέση της δημιουργικής γραφής με την παραγωγή του γραπτού μαθητικού λόγου εντοπίζουμε ορισμένους τομείς, οι οποίοι παρουσιάζουν ερευνητικό ενδιαφέρον και μπορούν να τεθούν εν είδει ερωτημάτων: α) Υπάρχει σχέση μεταξύ της δημιουργικής γραφής και του φύλου; β) Ποια είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά που καθορίζουν την επιτυχία ενός κειμένου; γ) Πόσο ο καθορισμός του θέματος συγγραφής δρα ανασταλτικά στη δημιουργία ενός κειμένου; δ) Εντοπίζεται στα εν λόγω κείμενα των μαθητών η ανακύκλωση των ερμηνειών που δίνει ο εκπαιδευτικός κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας; ε) Είναι η επίδραση ανάμεσα στη διδασκαλία και την ανάγνωση από τη μια μεριά και τη συγγραφή από την άλλη μονόδρομη ή αναπτύσσεται στη βάση μιας εξαρτημένης ώσμωσης;

Ο τόμος ολοκληρώνεται με την ένατη θεματική ενότητα, η οποία είναι αφιερωμένη κυρίως στα Νέα Προγράμματα Σπουδών για τη Λογοτεχνία που σχεδιάστηκαν το 2011. Βρίσκοντας θεωρητικά ερείσματα και αρδεύοντας ταυτόχρονα εργαλεία από τα πεδία της Κριτικής Παιδαγωγικής (Critical Pedagogy), των αναγνωστικών θεωριών της Λογοτεχνίας και των Πολιτισμικών Σπουδών (Cultural Studies), τα εν λόγω Προγράμματα σχεδιάστηκαν στη βάση του τριπτύχου: α) διδασκαλία της λογοτεχνίας σε ένα πλαίσιο, όπως οριοθετείται και προσδιορίζεται από τα ανοιχτά curricula, β) διδασκαλία της λογοτεχνίας και αποκατάσταση του αναγνώστη-μαθητή, και γ) σύνδεση της λογοτεχνίας με τη βιωμένη κουλτούρα και την εποχή των μαθητών και αποκατάσταση της ιστορικότητας των λογοτεχνικών κειμένων.

Θα κλείσω την κριτική παρουσίαση του τόμου με ορισμένες ανακεφαλαιωτικές σκέψεις, οι οποίες μπορούν αφενός να πυροδοτήσουν μια σειρά από ερευνητικά ερωτήματα αφετέρου και κατά κύριο λόγο επιδιώκουν να εγκαθιδρύσουν έναν προβληματισμό σχετικά με τα κενά και τις ελλείψεις που εξακολουθούν να υφίστανται και να κατατρύχουν το αντικείμενο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης στη χώρα μας σήμερα: 1) Η αρμονική σύζευξη της θεωρίας με την εμπειρική έρευνα κατά τη διδασκαλία, η επίτευξη της σύνδεσης της λογοτεχνικής εκπαίδευσης με το ευρύτερο κοινωνικό συγκείμενο, το άνοιγμα της διδασκαλίας στη χρήση των Νέων Τεχνολογιών και τον κόσμο του διαδικτύου, η σύνδεση της διδασκαλίας με τη δημιουργική γραφή αλλά και με άλλες τέχνες, όπως και η εκπόνηση της συντριπτικής πλειοψηφίας των επιστημονικών εργασιών και των ερευνών της τελευταίας τουλάχιστον δεκαπενταετίας ― περίοδο την οποία είμαι σε θέση να γνωρίζω στον βαθμό που σε αυτό το χρονικό πλαίσιο έχω εκπονήσει όλες μου τις έρευνες ― με χρήση ενός μεθοδολογικού πλαισίου έρευνας, αποτελούν επιστημονικά επιτεύγματα, όπως μπορεί εύκολα να διαπιστωθεί και από τις εργασίες που συναρμόζουν τον παρόντα τόμο. Και θα ήθελα να επισημάνω σε αυτό το σημείο πως υπέρ της επιτυχούς απόπειρας της εγκαθίδρυσης της επιστημονικής μεθοδολογίας ως συστατικού στοιχείου της έρευνας έχουν συνηγορήσει από κοινού οι άοκνες προσπάθειες των τομέων Παιδαγωγικής των Φιλοσοφικών Σχολών αλλά και των Παιδαγωγικών Σχολών της χώρας.

2) Η ελληνική επιστημονική παραγωγή και έρευνα στο πεδίο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης καλείται να αντιμετωπίσει τις επερχόμενες επιστημονικές προσκλήσεις, όπως αυτές τίθενται στο ευρύτερο παγκόσμιο συγκείμενο. Τούτο σημαίνει πως η επιστημονική έρευνα στο πεδίο θα πρέπει να συγχρονίσει το βήμα της με όσα συμβαίνουν διεθνώς. Η λογοτεχνία και η γλώσσα κάθε χώρας μπορεί να αποτελούν εθνική υπόθεση, όμως η Παιδαγωγική επιστήμη αποτελεί μια lingua franca. Κατά συνέπεια, η λογοτεχνική εκπαίδευση ως τομέας των κοινωνικών επιστημών εάν θέλει να αποτελέσει ένα αυτόνομο επιστημονικό πεδίο θα πρέπει σε ό,τι αφορά την επιστημονική μεθοδολογία της έρευνας να δεθεί στο άρμα της εξέλιξης της Παιδαγωγικής στον αγγλοσαξονικό και τον γερμανόφωνο χώρο και να αξιοποιήσει ορισμένες καινοτομίες, όπως είναι επί παραδείγματι τα καινούρια εργαλεία μεταγραφής και κωδικοποίησης των ερευνητικών δεδομένων τάξης και οι νέες μέθοδοι σχεδιασμού και διεξαγωγής της έρευνας. Βέβαια, η μεθοδολογική ερευνητική ενίσχυση της λογοτεχνικής εκπαίδευσης θα πρέπει να συνοδεύεται και από άλλες προσπάθειες που θα προαγάγουν την εκπαιδευτική έρευνα και κατ’ επέκταση τη διδασκαλία, και οι οποίες απουσιάζουν από τη χώρα μας, όπως είναι: α) Η στενή συνεργασία του εξωτερικού ερευνητή της τάξης με τον εκπαιδευτικό της τάξης. Η ερευνητική εσωστρέφεια είναι εποικοδομητική ως μια διάσταση της έρευνας. Το άνοιγμα των σχολείων στους εξωτερικούς ερευνητές αποτελεί πάγια πρακτική στον διεθνή χώρο στον βαθμό που η εκπαιδευτική έρευνα αποτελεί το απαραίτητο εκείνο βήμα για τη βελτίωση της ίδιας της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της ποιότητας του έργου του εκπαιδευτικού. Και ως προς την κατεύθυνση αυτή χρειάζεται να διανύσουμε και άλλα βήματα. β) Η ενίσχυση των προσπαθειών για τη δημιουργία αναγνωστικής κουλτούρας με εποπτεία της πολιτείας και των επιστημονικών ιδρυμάτων αποτελεί ακόμη ένα ζητούμενο. Είναι αναγκαίο για να δημιουργήσουμε ένα «έθνος από αναγνώστες» να προσπαθήσουμε με τη βοήθεια της έρευνας: 1) να συνδέσουμε τη σχολική μονάδα με την εκάστοτε βιβλιοθήκη, 2) να ενοποιήσουμε την ανάγνωση εκτός σχολείου με την ανάγνωση στην τάξη, 3) να διερευνήσουμε το αναγνωστικό προφίλ των ίδιων των εκπαιδευτικών και των αναγνωστικών πρακτικών που προωθούν, και 4) να επιχειρηθεί η εφαρμογή (implementation) αναγνωστικών πρακτικών που σχεδιάζονται από ερευνητές στις τάξεις. γ) Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή ερευνητικών πρότζεκτ (design principles, implementation and intervention) αποτελεί ακόμη μία διεθνή πρακτική στο πεδίο της διδασκαλίας της λογοτεχνίας. Είναι γεγονός ότι σήμερα επικρατεί ένα ασαφώς καθορισμένο πλαίσιο σε ό, τι φορά τα Προγράμματα Σπουδών. Συνεχίζουν και υφίστανται τα παλιά ενώ ο Οδηγός των Εκπαιδευτικών για το μάθημα της Λογοτεχνίας είναι σχεδιασμένος με βάση τα Νέα Προγράμματα Σπουδών (2011). Είναι ωστόσο επίσης αλήθεια ότι τα Νέα Προγράμματα Σπουδών, σχεδιασμένα ως ανοιχτά curricula, εξασφαλίζουν περισσότερες προϋποθέσεις για την εφαρμογή εκπαιδευτικών σεναρίων και πρότζεκτ που σχεδιάζονται στο πεδίο της έρευνας και κατατείνουν στην εισαγωγή διδακτικών καινοτομιών, καλύπτοντας ταυτόχρονα κενά που ανακύπτουν από την παλαίωση της ύλης των σχολικών βιβλίων. Είναι καιρός λοιπόν το πεδίο της λογοτεχνικής εκπαίδευσης να αποκτήσει ακόμη περισσότερη επιστημονική επάρκεια και αυτάρκεια ως ενός αντικειμένου της Παιδαγωγικής που καλείται όχι μόνο να μεταδώσει γνώσεις αλλά κυρίως να δημιουργήσει υποκείμενα που θα πρέπει να διαχειριστούν τις κρίσεις που κατά καιρούς επιφυλάσσουν στην ανθρωπότητα οι κάθε λογής συγκυρίες.

(*) H Σωτηρία Καλασαρίδου είναι Δρ. Λογοτεχνικής Εκπαίδευσης Α.Π.Θ. – Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια I.K.Y.

[1] Βλ. το βιβλίο: Hine, C. (2000). Virtual Ethnography. London ―Thousand Oaks ― New Delhi: Sage Publications.

[2] Βλ επί παραδείγματι την ιστοσελίδα «Reach out & Read” http://www.reachoutandread.org/ [ημερομηνία ανάκτησης: 12/07/2018].

[3] Βλ. το βιβλίο: Kress, G. & Leeuwen van, T. (2006). Reading Images. The grammar of visual design (2nd ed.) London and New York: Routledge και το κεφάλαιο: Kellner, D. (2000). “Multiple Literacies and Critical Pedagogies: New Paradigms” στο: P.P. Trifonas (ed). Revolutionary Pedagogies: Cultural Politics, Instituting Education, and the Discourse of Theory. New York ―London: Routledge Falmer, σ. 196-221.

"Ο Δράκος του Σβαρτς στο Υπόγειο"

Η Πολιτιστική Ομάδα της ΕΛΜΕ Εύβοιας σας προσκαλεί στην παράσταση "Ο Δράκος του Σβαρτς στο Υπόγειο" το Σάββατο 9 Φεβρουαρίου 2019, και για 12 παραστάσεις, στο Υπόγειο του 1ου Γυμνασίου Χαλκίδας.

Λίγα λόγια για το έργο:

Σε μια καστροπολιτεία κάπου μακριά, τότε που οι Δράκοι και οι ιππότες ζούσαν ανάμεσα στους ανθρώπους χωρίς αυτό να φαίνεται παράξενο σε κανέναν…ένας Δράκος είχε εγκατασταθεί μόνιμα εδώ και χρόνια. Ήταν χωρίς αμφιβολία αυτός που όριζε τις τύχες όλων των κατοίκων της. Ο αδιαμφισβήτητος αφέντης της. Και σιγά σιγά οι άνθρωποι της πολιτείας τον συνήθισαν. Δεν τους τρόμαζε όπως στην αρχή. Άλλωστε δεν απαιτούσε και πολλά…μόνο κάθε τόσο να τρώει μια κοπέλα που οι κάτοικοι του πρόσφεραν σε αντάλλαγμα για την ασφάλεια και την προστασία που τους παρείχε από τα υπόλοιπα δεινά που μπορεί να τους απειλούσαν.

Όταν αρχίζει η ιστορία μας, είναι η σειρά της Έλσας, της κόρης του Καρλομάγνου η οποία νιώθει σχεδόν περήφανη που θα θυσιαστεί για το καλό των συμπολιτών της. Την παραμονή όμως της θυσίας της, φτάνει στην πόλη ο γενναίος ιππότης Λανσελότος, ο οποίος δεν υπάρχει περίπτωση να επιτρέψει να συμβεί αυτό το αποτρόπαιο έγκλημα, αυτή η κατάφορη αδικία. Άλλωστε, αν δεν είναι καθήκον ενός γενναίου ιππότη να σκοτώνει δράκους, τι στο καλό είναι; Τα πράγματα όμως δεν θα είναι καθόλου απλά στην συνέχεια της ιστορίας μας.

Ο Δράκος του μεγάλου Ρώσου θεατρικού συγγραφέα Γιεβγκένι Σβάρτς είναι ένα έργο που, ενώ θεωρείται και είναι κλασικό, παραμένει ανατρεπτικά σύγχρονο και μια δραματουργική πρόταση που παραμένει ανεξάντλητη στις αναγνώσεις της. Πολλοί είναι οι λόγοι που οδηγούν σε αυτήν του την αξιολόγηση και που θα μπορούσε κανείς να υπογραμμίσει ξεκινώντας ίσως από τις ιδιαίτερες συνθήκες μέσα από τις οποίες γράφτηκε. Γραμμένο σε πολύ ταραγμένη εποχή, το 1944, εν τω μέσω δηλαδή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, καταφέρνει να λειτουργήσει επιδέξια σε πολλά επίπεδα. Ενώ δηλαδή κρατάει το σχήμα ενός “έργου για παιδιά” εντός ενός “παραμυθένιου πλαισίου”, ένας ενήλικος μπορεί εύκολα να αναγνωρίσει την καυστική και καθόλου αφελή σάτιρα που κρύβεται κάτω από την παραπλανητική του επιφάνεια.

Μια σάτιρα για τα τρομαχτικά όσο και γελοία πρόσωπα της εξουσίας και τις μεταμφιέσεις της, τις κοινωνικές φυλετικές και λοιπές διακρίσεις, τις προκαταλήψεις, τα στερεότυπα, τον κομφορμισμό και τη χειραγώγηση της σκέψης. Tο έργο δεν βρήκε εύκολα τον δρόμο του για τη σκηνή. Λογοκρίθηκε, απαγορεύτηκε, για να καταλήξει όμως τελικά το πιο δημοφιλές και πολυπαιγμένο έργο του συγγραφέα και ίσως ο κύριος λόγος για την υστεροφημία και τη διεθνή του αναγνώριση. Στην Ελλάδα πάντως παραμένει ελάχιστα παιγμένο από επαγγελματικούς θιάσους, ίσως και εξαιτίας του μεγάλου αριθμού ηθοποιών που απαιτεί και είναι πιο γνωστό από ανεβάσματα σε σχολεία ή πανεπιστημιακές σχολές.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ώρα 20. 00
ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ώρα 20.00

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 15 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ώρα 20.00
ΣΑΒΒΑΤΟ 16 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ώρα 20.00
ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ώρα 20.00

ΣΑΒΒΑΤΟ 23 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ώρα 20. 00
ΚΥΡΙΑΚΗ 24 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2019, ώρα 20.00

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 1 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019, ώρα 20.00
ΣΑΒΒΑΤΟ 2 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 2019, ώρα 20.00
ΚΥΡΙΑΚΗ 3 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 2019, ώρα 20.00

ΣΑΒΒΑΤΟ 9 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 2019, ώρα 20.00
ΚΥΡΙΑΚΗ 10 ΜΑΡΤΙΟΥ 2019 2019, ώρα 20.00

"Ο Δράκος του Σβαρτς στο Υπόγειο"

"Ο Δράκος του Σβαρτς στο Υπόγειο"

ΨΗΦΙΣΜΑ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ.

Ανακοίνωση του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Χαλκίδας.

Ο Σύλλογος Δασκάλων- Νηπιαγωγών Χαλκίδας, καταγγέλλει τον αυταρχισμό της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, η οποία καταπατώντας το δημοκρατικό δικαίωμα της διαμαρτυρίας, καλεί σε απολογία τον Πρόεδρο της ΠΟΕΔΗΝ Μιχάλη Γιαννάκο για παροχή εξηγήσεων στις 12 Φλεβάρη στην κρατική Ασφάλεια, στο τμήμα «Προστασίας του Κράτους και του Δημοκρατικού Πολιτεύματος», για τη συγκέντρωση που οργανώθηκε από την ΠΟΕΔΗΝ στις 2/4/2018 έξω από το Μέγαρο Μαξίμου. 

Η ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής δράσης, αποτελεί πρωτοποριακό επίτευγμα μιας «αριστερής» κυβέρνησης, που το ιδεολόγημα της απέχει πολύ από τις πολιτικές αποφάσεις που παίρνει. Καλείται για πρώτη φορά μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974, πρόεδρος δευτεροβάθμιου συνδικαλιστικού οργάνου για παροχή εξηγήσεων. 

Το δήθεν «ηθικό πλεονέκτημα της αριστεράς», προφανώς επειδή δεν είχαν ποτέ κατά το παρελθόν την ευθύνη της διακυβέρνησης αριστερές ηγεσίες, κατέληξε μέσω της πρακτικής της βίαιης καταστολής συλλαλητηρίων και αντιδημοκρατικών πρακτικών μέσα από αποφάσεις, που προκύπτουν από δήθεν δημόσιο διάλογο, σε ηθικό μειονέκτημα για την αριστερά, που πρόθυμα εξαφανίζει κεκτημένα και δικαιώματα χρόνων. 

Καταγγέλλουμε την αλαζονεία και τον αυταρχισμό! 

Καλούμε όλους τους συναδέλφους να δώσουν το «παρόν» την Τρίτη 12 του Φλεβάρη, ώρα 11.30 π.μ., που καλείται σε απολογία, ο συνάδελφος μας έξω από τη ΓΑΔΑ. 

Αντιστεκόμαστε, αγωνιζόμαστε, διεκδικούμε! 

Για το ΔΣ 

Η Πρόεδρος                                  Η γραμματέας 

Βέτα Κορωναίου                            Έφη Βαρβάρου 

Έχε το νου σου στο παιδί.

Αναδημοσίευση από το TVXS

H διείσδυση ακροδεξιών ομάδων στα σχολεία και οι καταλήψεις που χρησιμοποίησαν ως πρόσχημα το Μακεδονικό για να αμφισβητήσουν τον κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία ήταν το πρώτο ανησυχητικό δείγμα. Ακολούθησαν και άλλα όπως η στοχοποίηση καθηγητή με συνθήματα υπέρ της Χρυσής Αυγής σε ΓΕΛ της Ξάνθης και τελευταίο η κατάληψη σε Γυμνάσιο της Καλαμαριάς από μαθητές που αξιώνουν την απομάκρυνση συμμαθητή τους με μαθησιακές δυσκολίες.

Αυτό το τελευταίο περιστατικό είναι και το χειρότερο καθώς μαρτυρά την απόλυτη απενοχοποίηση του ρατσισμού και αποτελεί το αποκορύφωμα μιας σειράς από συμπεριφορές που εκδηλώνονται από διάφορους παράγοντες στο σχολικό περιβάλλον τα τελευταία χρόνια, με ισχυρές διακρίσεις και τραμπούκικες συμπεριφορές, σε βάρος προσφύγων, σε βάρος αριστούχων μεταναστών, σε βάρος ατόμων με ειδικές ανάγκες, σε βάρος καθενός που τολμά να μην σιωπά, που διαφοροποιείται.

Όμως οι μαθητές με τη συμπεριφορά τους στις περισσότερες περιπτώσεις αντανακλούν στο σχολείο την επιρροή και τα πρότυπα του οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντός τους. Ένα μέρος των ενηλίκων και των γονέων καλλιεργούν αυτά τα υπερσυντηρητικά αντανακλαστικά, ενθαρρύνουν ή επικροτούν παρόμοιες συμπεριφορές. Ευθύνη προφανώς έχει και η εκπαιδευτική κοινότητα που είτε δείχνει εγκληματική ανοχή – όπως αποκαλύπτουν οι καταγγελίες του πατέρα του μαθητή που στοχοποιήθηκε - είτε έχει αποτύχει να προσδώσει στην εκπαιδευτική διαδικασία θεμελιώδεις αξίες της κοινωνικής συμβίωσης.

Και αν κάποιοι επαναπαύονται διότι θεωρούν ότι έχουμε γλιτώσει τα χειρότερα είναι γιατί δεν βλέπουν το πραγματικό κίνδυνο που έρχεται, γιατί θεωρούν τη δημοκρατία δεδομένη. Αν τους φαίνεται υποφερτό η Χρυσή Αυγή να είναι κοινοβουλευτικό κόμμα και να μπαινοβγαίνει στα σχολεία, δεν βλέπουν ότι μια ολόκληρη γενιά μπορεί να διαπαιδαγωγηθεί στο μίσος, στο ρατσισμό και στις αντιδημοκρατικές αντιλήψεις. «Έχε το νου σου στο παιδί» γιατί αν «χαθεί» γενιά, δεν θα υπάρχει ελπίδα…

ΗΜΕΡΙΔΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ Κ.Ε.Σ.Υ.

Ο Ενιαίος Κανονισμός Λειτουργιάς των Κέντρων Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (Κ.Ε.Σ.Υ.) τα ειδικότερα καθήκοντα και αρμοδιότητες του προσωπικού́ τους, που παρουσιάστηκαν σε ενημέρωση στην οποία συμμετείχαν μόνο οι Διευθυντές των σχολικών μονάδων, αποτελεί μεγάλο έλλειμμα στην ενημέρωση, για μια δομή που αφορά όλους τους εκπαιδευτικούς. 

Με στόχο την ενημέρωση όλων των εκπαιδευτικών, την κατάθεση προβληματισμών και προτάσεων, καλούμε όλα τα μέλη μας να συμμετέχουν, σε ημερίδα ενημέρωσης που θα πραγματοποιηθεί τη Τρίτη 12 Φεβρουαρίου στις 6.00μ.μ. στο 3ο Δημοτικό σχολείο, με εισηγητές τον Σταύρο Πετράκη, Αντιπρόεδρο της ΔΟΕ, τον Κωνσταντίνο Λολίτσα, Πρόεδρο του ΙΠΕΜ/ΔΟΕ και τον κ. Γιώργο Γκάρτζιο Προϊστάμενο του Κ.Ε.Σ.Υ. Εύβοιας. 

Ελπίζουμε ο εποικοδομητικός διάλογος και η ενημέρωση, να διαμορφώσουν προτάσεις, που θα κατατεθούν για τη βελτίωση και την αποτελεσματικότητα της δομής. 

Στόχος μας η ουσιαστική υποστήριξη των σχολικών μονάδων και των εκπαιδευτικών, για τη διασφάλιση της ισότιμης πρόσβασης όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στην εκπαίδευση και την προάσπιση της αρμονικής ψυχοκοινωνικής τους ανάπτυξης και προόδου. 

Για το ΔΣ 

Η Πρόεδρος                                   Η γραμματέας 

Βέτα Κορωναίου                             Έφη Βαρβάρου 

Προγραμματισμός και αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων.

Ενημέρωση από τον Σύλλογο Δασκάλων και Νηπιαγωγών Χαλκίδας.

Το ΔΣ του Συλλόγου Δασκάλων- Νηπιαγωγών Χαλκίδας, σχετικά με την Υπουργική απόφαση για τον προγραμματισμό και την αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου επισημαίνει, ότι πρόκειται για αποσπασματική, διαφοροποιημένη επανάληψη του προηγούμενου πλαισίου της αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας, που όμως δεν έχει μετρήσιμα αποτελέσματα. Για να μην αποτελέσει μια γραφειοκρατική διεκπεραιωτική διαδικασία, που θα επιφορτίσει τους εκπαιδευτικούς με αναποτελεσματικές διαδικασίες γραφειοκρατικής μορφής, θα πρέπει να γίνει ουσιαστικός διάλογος έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα της αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου, με ανατροφοδότηση και επιμόρφωση όπου και όταν χρειάζεται. 

Το ζήτημα είναι σοβαρό και απαιτεί συλλογική αντιμετώπιση, προτάσεις και ουσιαστικό διάλογο. Ακολουθεί η ανακοίνωση της ΔΟΕ 

Προγραμματισμός και αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων.

«Με την Υπουργική Απόφαση της 18-1-2019 «Προγραμματισμός και αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων», το Υπουργείο Παιδείας έρχεται να υλοποιήσει (για το σχ. έτος 2019-2020) την πρόβλεψη της παρ. 7 του άρθρου 47 του ν. 4547/2018 «οι θεματικοί άξονες αναφοράς του προγραμματισμού και της αποτίμησης, καθώς και ο τύπος των σχετικών εκθέσεων καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας , Έρευνας και Θρησκευμάτων, που εκδίδεται ύστερα από εισήγηση του Ι.Ε.Π.». 

Στη διάρκεια της 87ης Γενικής Συνέλευσης του Κλάδου, τον Ιούνιο του 2018 καθώς και σε συνεδριάσεις του Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. στο διάστημα που ακολούθησε, αναπτύχθηκε συζήτηση σε σχέση με τα όσα προβλέπει ο ν. 4547/2018 στο Κεφάλαιο Δ΄ για την αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης καθώς και στο άρθρο 47 για τον προγραμματισμό και την αποτίμηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων. 

Είναι σαφές ότι με τον ν. 4547/2018 ο κλάδος κεφαλαιοποιεί τον αγώνα που έδωσε τα προηγούμενα χρόνια για την κατάργηση του Π.Δ. 152/2013 της αξιολόγησης – χειραγώγησης καθώς και των σχετικών άρθρων του ν.3848/2010, κάτι που αποτελεί δικαίωση για τον κλάδο και ενισχύει την πίστη μας στις συλλογικές διεκδικήσεις. 

Είναι, όμως, εξίσου σαφές ότι όλα όσα θεσμοθετούνται με τον ν. 4547 σε σχέση με την αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης διαλύουν την ψευδαίσθηση ότι η κατάργηση του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου θα σήμαινε και κατάργηση της αξιολόγησης – χειραγώγησης, αφού αυτό που φέρνουν δεν διαφέρει σε τίποτα απ’ αυτήν. Αξιολογική-αριθμητική κατάταξη, χαρακτηρισμοί για τα στελέχη, όπως «μέτρια», «ανεπαρκή» και «ακατάλληλα», αξιολόγηση «βάση ανώνυμου ερωτηματολογίου», δυνατότητα ένστασης μόνο για βαθμολογία μικρότερη του 75 και συμμετοχή των αξιολογητών στο όργανο εξέτασης των ενστάσεων, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία για το ότι και η αξιολόγηση στελεχών του ν. 4547 είναι χειραγώγηση και δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να γίνει αποδεκτή από τον κλάδο. Η απάντηση μας όταν θα αποπειραθεί η κυβέρνηση να την εφαρμόσει θα είναι η κήρυξη απεργίας-αποχής από αυτήν. Απόφαση που μόνο το Δ.Σ. της Ομοσπονδίας ή η Γενική Συνέλευση του κλάδου μπορεί να λάβει. 

Η έκδοση της Υπουργικής Απόφασης με την οποία καθορίζονται οι θεματικοί άξονες αναφοράς του προγραμματισμού και της αποτίμησης, καθώς και ο τύπος των σχετικών εκθέσεων εμπεριέχει το θετικό στοιχείο ότι δεν εισάγει χαρακτηριστικά ποσοτικών δεικτών που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε άμεση σύνδεση με μια διαδικασία αξιολογικής καταγραφής με χαρακτηριστικά χειραγώγησης και κατηγοριοποίησης των σχολικών μονάδων. Από εκεί κι έπειτα είναι οφθαλμοφανές ότι οι εκθέσεις που έχουν καθαρά ποιοτικά χαρακτηριστικά (εκτός από τα σημεία του παραρτήματος ΙΙΙ που αναφέρονται στα σχέδια δράσης), είναι σε πολλά σημεία βερμπαλιστικές και ανούσια «απαιτητικές», δεν αποτυπώνουν εύστοχα τις ανάγκες προγραμματισμού και ανατροφοδότησης του σοβαρότατου έργου που επιτελούν οι εκπαιδευτικοί στις σχολικές μονάδες κάτι που μεταφράζεται σε απομάκρυνση από την ουσία και, με βάση την πικρή εμπειρία του παρελθόντος, εμπεριέχει τον κίνδυνο να βρεθούν και πάλι οι εκπαιδευτικοί στο στόχαστρο για όλες τις κακοδαιμονίες του εκπαιδευτικού συστήματος. 

Η πρόβλεψη του νόμου για την έκδοση Υπουργικής Απόφασης είναι, εξ αρχής, προβληματική αφού αφήνει στη διακριτική ευχέρεια και στην πιθανή αλλαγή πολιτικής βούλησης περί της στόχευσης στο ζήτημα της αξιολόγησης, της εκάστοτε κυβέρνησης ή του Υπουργού Παιδείας τον καθορισμό των, πολύ ουσιαστικών, στοιχείων για τη διαδικασία προγραμματισμού – αποτίμησης, των αξόνων και των εκθέσεων. Γι αυτό και θεωρούμε ότι, πέρα από τα σημεία της Υπουργικής Απόφασης που χρειάζονται αλλαγές, θα πρέπει άμεσα να τροποποιηθεί το άρθρο 47 του ν. 4547 και να συμπεριλάβει τόσο τους άξονες όσο και τον τύπο των εκθέσεων, έπειτα από αναλυτική συζήτηση με τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες, ώστε να κινείται πλήρως στην κατεύθυνση της ενίσχυσης και ανατροφοδότησης του παιδαγωγικού έργου και να αποφευχθεί κάθε κίνδυνος σύνδεσης της διαδικασίας προγραμματισμού – αποτίμησης με μια νέα αξιολόγηση – χειραγώγηση. 

Με δεδομένο το γεγονός ότι η διαδικασία αφορά το επόμενο σχολικό έτος 2019-2020, επομένως υπάρχει χρόνος αν υπάρχει και βούληση, το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. καλεί την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου να αναθεωρήσει δύο ακόμη σημεία του άρθρου 47 ν. 4547/2018. 

Συγκεκριμένα, η αναφορά στην παράγραφο 3 «…λαμβάνοντας υπόψη του και τις απόψεις του σχολικού συμβουλίου για θέματα που εντάσσονται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του…» ενέχει τον κίνδυνο παρερμηνειών στο πλαίσιο λειτουργίας του σχολικού συμβουλίου και να εκληφθεί, κακώς, ότι το σχολικό συμβούλιο έχει τη δυνατότητα έστω και έμμεσης εμπλοκής στο παιδαγωγικό έργο της σχολικής μονάδας. Θεωρούμε ότι είναι απαραίτητο το σημείο αυτό να τροποποιηθεί ώστε να διασαφηνιστεί ότι δεν θα υπάρχει εμπλοκή του σχολικού συμβουλίου στο παιδαγωγικό έργο της σχολικής μονάδας. 

Στην παράγραφο 4, ο ρόλος του συντονιστή εκπαιδευτικού έργου φαίνεται να είναι εξαιρετικά ισχυρός σε σχέση με αυτόν του συλλόγου διδασκόντων αφού οι παρατηρήσεις που διατυπώνει, δίνεται η αίσθηση ότι υποχρεωτικά λαμβάνονται υπόψη από τις σχολικές μονάδες τόσο στον προγραμματισμό όσο και στην αποτίμηση. Στο σημείο θα πρέπει να υπάρξει τροποποίηση με την οποία να διασφαλίζεται ότι η τελική απόφαση, τόσο για τον προγραμματισμό όσο και για την αποτίμηση, ανήκει στο σύλλογο διδασκόντων ώστε να μην τίθεται θέμα παρέμβασης από μονοπρόσωπο όργανο στην πολύ σημαντική εργασία που επιτελεί ο σύλλογος κάτι που θα παρέπεμπε σε διαδικασίες αξιολόγησης – χειραγώγησης. 

Το Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. θεωρεί απαραίτητη την πραγματοποίηση συνάντησης με την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου για όλα τα παραπάνω, άμεσα. Τα αποτελέσματα αυτής της συνάντησης θα τεθούν υπόψη της βάσης των συναδέλφων στη διαδικασία έκτακτων γενικών συνελεύσεων που θα πραγματοποιηθούν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα ώστε να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις του κλάδου για το τόσο σοβαρό αυτό ζήτημα.»