του Βαγγέλη Ηλιόπουλου
εκπαιδευτικού, συγγραφέα
αναδημοσίευση από το Διάστιχο.
Η λέξη «φιλαναγνωσία» μπήκε στη ζωή των σχολείων το 2009 και συμπεριέλαβε όλα όσα ήδη έκαναν οι εκπαιδευτικοί για χρόνια, για να καλλιεργήσουν στο παιδί την αγάπη για την ανάγνωση και το καλό παιδικό βιβλίο.
Η ώρα της Φιλαναγνωσίας μαζί με την Ευέλικτη Ζώνη ήταν οι μόνες ανάσες «ανοιχτού» αναλυτικού προγράμματος σε ένα ασφυκτικά «κλειστό» πρόγραμμα, το οποίο εφαρμόζεται στα δημοτικά σχολεία. Σε αυτές τις ώρες δίνονταν μόνο οι σκοποί και οι στόχοι κι ο δάσκαλος έπρεπε να σχεδιάσει ο ίδιος και να υλοποιήσει τις δράσεις που θα τον βοηθούσαν να τους πετύχει. Είχε την ευχέρεια να επιλέξει με ποια λογοτεχνικά βιβλία θα έφερνε σε επαφή τους μαθητές του, είχε τη δυνατότητα να τους μυήσει στη λειτουργία της βιβλιοθήκης, είχε το περιθώριο χρησιμοποιώντας όποια μέσα ήθελε να απογειώσει τη φαντασία και να τους οδηγήσει στην ανακάλυψη της απόλαυσης που δίνει η μέθεξη με την τέχνη του λόγου, δημιουργώντας έτσι δια βίου αναγνώστες.
Για την στήριξη της Φιλαναγνωσίας –που δεν ήταν άλλο ένα μάθημα αλλά μια ώρα δράσης– δημιουργήθηκε στο ΕΚΕΒΙ μια επιστημονική ομάδα η οποία εργάστηκε εθελοντικά και πρόλαβε να συντονίσει την επιμόρφωση των Συμβούλων, των Διευθυντών και των εκπαιδευτικών που ορίστηκαν Υπεύθυνοι Φιλαναγνωσίας. Παράλληλα εκατοντάδες συγγραφείς και εικονογράφοι, πρεσβευτές του καλού παιδικού και νεανικού βιβλίου, επισκέφτηκαν τα σχολεία και συμμετείχαν σε εκδηλώσεις που είχαν οργανώσει οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι τους είχαν επιλέξει και προσκαλέσει.
Στο ΕΠΕΑΕΚ 2007–2013 υπήρχε πρόβλεψη για τη δημιουργία επιστημονικών ηλεκτρονικών φακέλων και για την αγορά βιβλίων για την ενίσχυση των βιβλιοθηκών στα σχολεία. Η εφαρμογή στα 12θέσια ΕΑΕΠ Δημοτικά Σχολεία είχε πιλοτικό χαρακτήρα με στόχο η ώρα αυτή να επεκταθεί μετά το 2013 σε όλα τα Δημοτικά. Όμως το πρόγραμμα έμεινε στη μέση. Κανείς δε γνωρίζει που τελικά διατέθηκαν τα κονδύλια του. Το ΕΚΕΒΙ έκλεισε. Κι έμεινε η ώρα Φιλαναγνωσίας χωρίς στήριξη.
Και τότε πήρε την κατάσταση στα χέρια της η σχολική κοινότητα. Οι εκπαιδευτικοί εκείνοι που πάντα ήταν οι υποστηρικτές του βιβλίου συνέχισαν τις δράσεις, κατάλαβαν πως σε μια περίοδο κρίσης η παραμυθία που προσφέρουν τα βιβλία με τις ιστορίες τους είναι εξαιρετικά σημαντική για μη χάσει το παιδί τη δυνατότητα να ονειρεύεται και για να θεραπεύσει τα τραύματά του. Κατάλαβαν πως δεν μπορούμε να μην δημιουργήσουμε δια βίου αναγνώστες, κοιτώντας περισσότερο στο μέλλον παρά στο παρόν. Ποιος άλλωστε να είχε αντίρρηση σε κάτι τέτοιο; Κι συγγραφείς, οι εικονογράφοι, οι δημόσιες και δημοτικές βιβλιοθήκες, οι εκδότες, όλοι στήριξαν τους εκπαιδευτικούς και συνέβαλαν να παραμείνει το βιβλίο στο φυσικό του χώρο, το σχολείο. Δίπλα και οι γονείς ανέλαβαν δράση και βοήθησαν, δίνοντας λύσεις σε δεκάδες πρακτικά προβλήματα, ζητώντας συχνά και τη συνδρομή των Δήμων. Όλοι κινητοποιήθηκαν και η ώρα Φιλαναγνωσίας παρέμεινε από τις πιο αγαπημένες των παιδιών, μια ώρα μέθεξης στον Πολιτισμό.
Με πρόσφατη απόφαση του Υπουργού Παιδείας όμως καταργείται η ώρα Φιλαναγνωσίας και η Ευέλικτη Ζώνη στις μεγάλες τάξεις. Ένα ακόμη χτύπημα σε όσα έχει δεχτεί το βιβλίο από το 2012 και μετά. Μια απόφαση που γεννά πολλά ερωτήματα. Ποιοι εκπαιδευτικοί σύμβουλοι του Υπουργού εισηγήθηκαν μια τέτοια απόφαση και γιατί; Ας σημειώσουμε δε ότι η ώρα Φιλαναγνωσίας δεν είχε κανένα οικονομικό κόστος. Πώς ένας δάσκαλος θα κάνει τους μαθητές του αναγνώστες; Πώς θα τους ανοίξει τους ορίζοντες της σκέψης, όπως μόνο τα βιβλία μπορούν; Σε ποια ώρα θα τους φέρει σε επαφή με το καλό λογοτεχνικό εξωσχολικό βιβλίο; Σε ποια ώρα θα καλέσει ένα συγγραφέα να τους αποκαλύψει τα μυστικά της γραφής; Οι κουτσουρεμένες ώρες της Γλώσσας δεν προβλέπουν κάτι τέτοιο. Τα γραμμένα περίπου πριν δεκαπέντε χρόνια σχολικά βιβλία ήδη μοιάζουν κουρασμένα και δεν περιέχουν Λογοτεχνία. Τα δε Ανθολόγια δεν συντάχθηκαν με αυτό το σκοπό.
Τελικά θέλουμε ή όχι να δημιουργήσουμε αναγνώστες; Θέλουμε ή όχι σκεπτόμενους ανθρώπους; Θέλουμε ή όχι την ολόπλευρη ανάπτυξη και την καλλιέργεια του παιδιού από το Δημοτικό;
Η προφανής απάντηση τρομάζει. Όμως, οι άνθρωποι του βιβλίου δεν θα αφήσουμε τα παιδιά να το στερηθούν. Έχουμε όπλα ακατανίκητα. Την αγάπη για το βιβλίο και το πάθος για την ανάγνωση, που υπηρετούμε εθελοντικά με διάθεση για προσφορά. Ας συστρατευθούμε όλοι με το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Οργάνωσης για τα βιβλία για παιδιά και νέους και, όπως λέει η Πρόεδρος κ. Βασιλική Νίκα, « ας ενώσουμε όλοι τη φωνή μας για να μείνει η Φιλαναγνωσία και το λογοτεχνικό βιβλίο στο Σχολείο». Μπορούμε. Γιατί τελικά η ιστορία μας μαθαίνει πως όσοι «έκαψαν» τα βιβλία «κάηκαν» οι ίδιοι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου για υβριστικό, προσβλητικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο, πριν εμφανιστούν δημόσια. Δε θα δημοσιεύονται, επίσης, σχόλια που περιέχουν προσωπικές επιθέσεις χωρίς πολιτικό περιεχόμενο.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΧΟΛΙΩΝ
1. Γράψτε το σχόλιό σας στο σχετικό πλαίσιο.
2. Γράψτε τα στοιχεία της λεκτικής επαλήθευσης (λατινικοί χαρακτήρες).
3. Aπό τη λίστα Eπιλογή ταυτότητας επιλέξτε Όνομα/Διεύθυνση URL και γράψτε το όνομα ή το ψευδώνυμό σας (δε χρειάζεται να συμπληρώσετε το πεδίο Διέυθυνση URL).
4. Πατήστε στην επιλογή ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ.
5. Ελέγξτε αν εμφανίστηκε το μήνυμα επιβεβαίωσης στο πάνω μέρος του παράθυρου σχολιασμού.