Επιστροφή στο σχολείο.

Αναδημοσίευση από ΤVXS

Βρισκόμαστε στο κατώφλι της νέας σχολικής χρονιάς και πέρα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει (δυστυχώς όπως κάθε χρόνο) ο τομέας της εκπαίδευσης γενικότερα, τα παιδιά όπως και να έχει, καλούνται να βρουν τους σχολικούς ρυθμούς τους.

Τι μπορούμε να κάνουμε ώστε να προετοιμάσουμε την διάθεση και την ψυχολογία τους; Πως αυτή η μετάβαση από την απόλυτη ξεγνοιασιά στις ευθύνες και στις υποχρεώσεις θα γίνει όσο το δυνατόν ομαλά;

Προσωπικός χώρος

Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία του παιδιού, τόσες μεγαλύτερες και οι σχολικές του υποχρεώσεις. Είναι σημαντικό να υπάρχει ένας χώρος στον οποίο θα μπορεί να ηρεμεί και να συγκεντρώνεται για την μελέτη και τις εργασίες του. Συνήθως αυτός ο χώρος βρίσκεται μέσα στο παιδικό δωμάτιο , και υπάρχουν ορισμένα σημαντικά στοιχεία για να είναι αποτελεσματικός. Είναι σημαντικό ο χώρος γύρω από το γραφείο να είναι τακτοποιημένος. Σημαντικό είναι να μην περιτριγυρίζεται από παιχνίδια και ότι άλλο μπορεί να αποσπάσει την προσοχή του παιδιού. Εργονομία και σωστός φωτισμός. Πρέπει για παράδειγμα το παιδί όταν κάθεται στην καρέκλα του, τα πόδια να φτάνουν στο δάπεδο. Τα έπιπλα πρέπει να είναι κατάλληλα για την ηλικία του παιδιού (βοηθάει αν το ύψος της καρέκλας προσαρμόζεται). Επιλέξτε λάμπες γραφείου που δεν δημιουργούν σκιές και φωτίζουν ακριβώς στη θέση εργασίας.

Αν υπάρχει δυνατότητα για φυσικό φωτισμό ακόμη καλύτερα. Τοποθετήστε το γραφείο κοντά στο παράθυρο. Αν το παιδί σας γράφει με το αριστερό, τότε το φως είναι καλό να έρχεται από τα δεξιά, αν γράφει με το δεξί από τα αριστερά. Φροντίστε να υπάρχουν αρκετά ράφια και συρτάρια έτσι ώστε το παιδί να έχει χώρο να εργαστεί στο γραφείο, ενώ τετράδια, ντοσιέ και ότι άλλο χρειάζεται να είναι τακτοποιημένα στα συρτάρια. Μολυβοθήκες και κασετίνες απαραίτητες για να φυλάξουν μολύβια, μαρκαδόρους και άλλη γραφική ύλη. Γενικά το γραφείο πρέπει να «αναπνέει» και να προσφέρει στο παιδί μια «ξεκάθαρη» συνθήκη ηρεμίας.

Αλλαγή νοοτροπίας

Συζητήστε μαζί με το παιδί σας για το ξεκίνημα του σχολείου.  Αν νιώσετε ότι υπάρχουν φοβίες προσπαθήστε να καταλάβετε τι ενοχλεί το παιδί π.χ. ανησυχία αν θα τα καταφέρει, αντιπάθεια για ορισμένους δασκάλους ή ακόμη και συμμαθητές που το ενοχλούν, ακόμη και μαθήματα που δεν του αρέσουν.  Προσπαθήστε να μετατρέψετε τον φόβο σε κίνητρα. «Θυμάσαι που φοβόσουνα τη θάλασσα; Είδες φέτος που έμαθες να κολυμπάς μόνος σου και να κάνεις και βουτιές; Έτσι είναι και με τα μαθηματικά. Ίσως στην αρχή πάρει λίγο περισσότερο χρόνο αλλά να δεις που στο τέλος όλα θα πάνε καλά» Επιδιώξτε διάλογο με τους δασκάλους και προσπαθήστε να βρείτε μαζί τη χρυσή τομή. Μην περιμένετε από τους δασκάλους να κάνουν αυτή τη δουλειά από μόνοι τους και να μπορέσουν επενδύσουν αποκλειστικό χρόνο στο κάθε παιδί. Αυτό σε μια τάξη με περισσότερα από 20 παιδιά δεν είναι εφικτό.

Διαβάζοντας για το σχολείο, στο σπίτι

Το θέμα της σχολικής μελέτης καλώς ή κακώς είναι ένα θέμα που πρωταγωνιστεί στις περισσότερες συζητήσεις μιας οικογένειας. Τα σωστά θεμέλια πρέπει να μπαίνουν από την προσχολική ηλικία όπου δεν υπάρχει μεν το διάβασμα ως μελέτη, αλλά είναι σημαντικό να είναι ήδη εξοικειωμένα με το ότι η ανάγνωση βιβλίων είναι μια ευχάριστη διαδικασία. Γενικότερα, όσο μεγαλώνει ένα παιδί, πρέπει να του δώσουμε να καταλάβει πως το διάβασμα για την επόμενη μέρα του σχολείου, είναι ένα θετικό «πρέπει» . Καλό είναι να υπάρχει σταθερότητα στις ώρες μελέτης, κάποιου είδους ανταμοιβή, έπαθλο (μια βόλτα, το κάλεσμα ενός φίλου για παιχνίδι, ή κάποιο μικρό δωράκι στο τέλος της εβδομάδας). Συζητήστε μαζί με το παιδί σας για το τι πρέπει να διαβάσει. Βάλτε προτεραιότητες, υπολογίστε πόσο χρόνο χρειάζεται και βάλτε μικρούς στόχους. π.χ.  «πρώτα θα διαβάσεις ιστορία, μετά μπορείς και κάνεις ένα διάλλειμα, να φας ή να πιεις κάτι και μετά συνεχίζεις με τις ασκήσεις των μαθηματικών». Ορίστε συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο, και μην αφήνετε να γίνει συνήθεια το να χρονοτριβεί το παιδί.  Εάν υπάρξει κάποιο πρόβλημα και το παιδί χρειαστεί την βοήθεια σας, μην του θυμώνετε και προσπαθήστε με ηρεμία να έχετε το θεμιτό αποτέλεσμα. Φροντίστε μετά το διάβασμα να υπάρχει ελεύθερος χρόνος για παιχνίδι και σε αυτό το χρόνο αποφύγετε τις συζητήσεις περί διαβάσματος.

Όσο το παιδί μεγαλώνει, και όσο η σχολική χρονιά προχωρά, τόσο περισσότερο θα εξοικειωθεί με την διαδικασία και θα χρειάζεται όλο και λιγότερο την δική σας επίβλεψη. Όσο πιο ήρεμος είναι ο γονιός στην αρχή της χρονιάς και όσο πιο συχνά εκφράζει την αισιοδοξία του ότι «όλα θα πάνε καλά» τόσο πιο πολύ θα βοηθήσει και θα υποστηρίξει το παιδί στο να ξεπεράσει φοβίες, να ανεξαρτητοποιηθεί, να πετύχει στόχους Η επιβράβευση παίζει σημαντικό ρόλο ακόμη και για την εκπλήρωση απλών στόχων. Δεν πρέπει το παιδί να αισθάνεται πως με έναν κακό βαθμό σε κάποιο διαγώνισμα στο σπίτι θα γίνει φασαρία. Σε μικρές ηλικίες οι βαθμοί δεν παίζουν σημαντικό ρόλο είναι βέβαια μια ένδειξη πως κάτι δεν πήγε καλά. Είναι και αυτό ένα θέμα που σηκώνει συζήτηση. Γενικά να θυμάστε πως από την μια «πρέπει να μαλλιάσει η γλώσσα σας» και από την άλλη να μην είστε πάντα ο γονιός που κάνει όλη την ώρα κήρυγμα.

Διαχείριση χρόνου για μικρούς και για μεγάλους

Όταν με το καλό ξεκινήσει το σχολείο, συντάξτε το εβδομαδιαίο πρόγραμμα παρέα. Ας περιλαμβάνει το πρόγραμμα του σχολείου και τυχόν εξωσχολικές δραστηριότητες. Σημαντικό είναι να είναι ευανάγνωστο και να βρίσκεται σε εμφανές σημείο στο γραφείο. Η σωστή οργάνωση μας γλυτώνει από άγχη και βοηθάει το παιδί να διαχειρίζεται πιο σωστά το χρόνο του. Αν το παιδί είναι μεγάλο μπορείτε να σχεδιάσετε μαζί στον υπολογιστή το πρόγραμμα του (ας επιλέξει σχέδια και γραμματοσειρά που το ευχαριστεί). Με αυτό τον τρόπο είναι εύκολο να γίνουν τροποποιήσεις εάν χρειαστεί. Σε ότι αφορά το πρόγραμμα προσπαθήστε αυτό να μην είναι πολύ φορτωμένο. Ακόμη και οργανωμένες δράσεις που αφορούν στην διασκέδαση του παιδιού αν είναι προγραμματισμένες αποτελούν ένα μεγάλο βάρος. Ο ελεύθερος χρόνος είναι απαραίτητος σε κάθε άνθρωπο και κάθε ηλικία. Είναι καλύτερο να εντάξετε στο πρόγραμμα του μια καθιερωμένη κοινή σας βόλτα ή γενικότερα κάτι που σας αρέσει να κάνετε παρέα.

Υπολογιστής για το σχολείο και internet

Αν ήρθε η στιγμή να εφοδιαστείτε με έναν υπολογιστή τον οποίο θα τον χρησιμοποιεί αποκλειστικά το παιδί σας, ή μπορεί να είναι «κοινόχρηστος» για όλα τα μέλη της οικογένειας, σιγουρευτείτε πως ο υπολογιστής διαθέτει το απαραίτητο λογισμικό προστασίας από ιούς και ότι του επιτρέπει να επισκεφτεί μόνο ιστοσελίδες που αφορούν την ηλικία του (parental control). Σημαντικό: Αναθέστε σε κάποιον ειδικό να εγκαταστήσει το απαραίτητο λογισμικό και κρατήστε τους κωδικούς πρόσβασης στις ρυθμίσεις του υπολογιστή μακριά από το παιδί.  Ακούγεται ίσως κάπως… υπερπροστατευτικό, αλλά δεν είναι δυνατόν να «παρακολουθείτε» τις κινήσεις του παιδιού όλη την ώρα πάνω από τον υπολογιστή.

Κάθε γονιός είναι υποχρεωμένος να προστατεύει το παιδί του και στο κομμάτι που αφορά στο διαδίκτυο η προστασία είναι σημαντική. Σε ότι αφορά τα sites κοινωνικής δικτύωσης ειδικά αν το παιδί βρίσκεται στην εφηβεία, προσπαθήστε να το ενημερώσετε το παιδί σας για την προστασία των προσωπικών δεδομένων του. Καλή λύση είναι να προσπαθήσετε μαζί να βρείτε τι πληροφορίες υπάρχουν στον ιντερνετ για τους φίλους του ή για δικούς σας φίλους. Ποιες φωτογραφίες μοιράζονται, τι συζητούν και αν δημοσιεύουν πληροφορίες όπως η ταχυδρομική τους διεύθυνση, ο αριθμός τηλεφώνου. Συζητήστε παρέα τι θα γινόταν αν ένας άγνωστος μπορούσε να συλλέξει πολλές προσωπικές πληροφορίες και πως θα μπορούσε να τις εκμεταλλευτεί. Μετά από συζητήσεις το παιδί πρέπει να καταλάβει τι και πως το δημοσιεύουμε.

Cyber Mobing

Πολλά είναι τα παιδιά αλλά και οι ενήλικες που γίνονται θύματα ενός νέου φαινομένου, του cyber mobing. Η βία έχει πολλά πρόσωπα και ένας τρόπος ψυχικής βίας είναι η προβολή στο internet κειμένων, φωτογραφιών και video τα οποία έχουν προσβλητικό χαρακτήρα και εκθέτουν το παιδί. Αν π.χ. ένας φίλος/συμμαθητής (ή μια ομάδα παιδιών) αποφασίσει για οποιοδήποτε λόγο να εκθέσει κάποιον άλλο συμμαθητή του, αυτό είναι κάτι που δυστυχώς γίνεται πολύ εύκολα με όπλο την τεχνολογία. Δυστυχώς δεν υπάρχει συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο που να απαγορεύει τέτοιου είδους δραστηριότητες. Εάν συμβεί κάτι ανάλογο που να αφορά στο παιδί σας μπορείτε να συμβουλευτείτε κάποιο νομικό σχετικά με θέματα προσβολής, ψυχικής οδύνης κλπ. Ώστε να αποσυρθεί από το διαδίκτυο το υλικό που τα αφορά. Κάθε γονιός οφείλει να είναι κοντά στο παιδί του όχι για να το κρίνει, αλλά για να το συμβουλεύει , να βλέπει πως νιώθει και με κάθε ευκαιρία να συζητά μαζί του θέματα που το αφορούν. Τα μαθήματα και οι βαθμοί δεν πρέπει να είναι στο μόνιμα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος.

Χρόνος για ύπνο και παιχνίδι

Θεωρείται αυτονόητο αλλά είναι και επιστημονικά τεκμηριωμένο πως η ποιότητα του ύπνου συμβάλει στην σωστή απόδοση στο σχολείο. Το παιχνίδι είναι εξίσου σημαντικό αφού μέσω της κίνησης και της ανεμελιάς που προσφέρει το παιδί «φορτίζει τις μπαταρίες του». Οφείλουμε λοιπόν, όπως ενδιαφερόμαστε για την μελέτη του παιδιού να φροντίζουμε για το παιχνίδι και τον ύπνο. Ένας σωστός ύπνος πρέπει να ξεκινάει όσο πιο νωρίς από τα μεσάνυχτα γίνεται. Οι έφηβοι χρειάζονται περισσότερο ύπνο (παρόλο που αυτό δεν είναι πάντα δυνατό) και το βιολογικό τους ρολόι έχει άλλο ρυθμό από αυτόν των ενηλίκων ή μικρότερων παιδιών. Όσο πιο πολύ προσεκτικό και συγκεντρωμένο είναι ένα παιδί στο σχολείο (και σε αυτό βοηθάει ο σωστός ύπνος) τόσο πιο εύκολη γίνεται η μελέτη στο σπίτι. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το καταλάβει το παιδί.

Αν στη διάρκεια της χρονιάς τα πράγματα στο σχολείο γίνουν πολύ πιεστικά, αυξηθούν δηλαδή κατά πολύ οι απαιτήσεις, μην περιμένετε να λυθούν ως δια μαγείας τα προβλήματα σας. Συζητήστε με άλλους γονείς, με τον δάσκαλο, για να δείτε αν όλα τα παιδιά αντιμετωπίζουν εξίσου το ίδιο πρόβλημα. Αν είναι κοινό, δείτε τι μπορεί να γίνει προκειμένου όλα τα παιδιά να κατανοούν επί της ουσίας την διδακτέα ύλη και όχι ένα υποχρεωτικό οργανόγραμμα που μόνο στην παπαγαλία οδηγεί. Ο ελεύθερος χρόνος είναι κάθε στιγμή ουσιαστικός και οι παύσεις απαραίτητες για να μπαίνουν τα πράγματα σε τάξη.