«Το σκιάχτρο ο Παρδαλός κι ο σπόρος ο παλιός».

Άρθρο της Έλενας Αρτζανίδου

Αναδημοσίευση από το Διάστιχο.

«Μια φορά και έναν καιρό» ξεκινάει το όμορφο παραμύθι του ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος, και δεν το κάνει τυχαία, μιας και το θέμα των μεταλλαγμένων σπόρων και προϊόντων έρχεται από πολλά χρόνια πριν, άρα μόνο σημερινό δεν είναι.

Άλλωστε ο συγγραφέας, σε αυτή τη σειρά με τον τίτλο «Οικολογήματα» –αυτό είναι το έβδομο βιβλίο της σειράς– έχει αποδείξει πόσο ευαισθητοποιημένος αλλά και ευφάνταστος είναι με τα θέματα που έχει επιλέξει να αναδείξει (όπως τον Κότσυφα και το καμένο δάσος, το Με το ποδήλατό μου αρχηγό, τη Μεσόγειο, τη Μικρή γοργόνα, με την ουρά γεμάτη σκουπίδια, τα Παιδιά σε δράση, το Αστροπελέκι και το παράξενο πράσινο πουλί, όλα τους θέματα που απασχολούν τους ανθρώπους με τα προβλήματα που γεννούν). Θέματα που με μαεστρία ο συγγραφέας φωτίζει τοποθετώντας τα στο κέντρο του παραμυθιού ή της ιστορίας του. Και σε αυτό το παραμύθι αποφασίζει να αναδείξει το θέμα των μεταλλαγμένων σπόρων και τον κίνδυνο εξαφάνισης των παλαιών.

Ο συγγραφέας γρήγορα μας συστήνει τον ήρωά του, τον Παρδαλό, που δεν είναι παρά ένα σκιάχτρο το οποίο, μαζί με τα παιδιά και τα πουλιά, παλεύει ενάντια στον αφανισμό των παλιών σπόρων. Ενάντια σε όσους αποφασίζουν για την τύχη των λαών αδιαφορώντας για την υγεία τους και προσδοκώντας μόνο υπέρογκα κέρδη. 

Μεταλλαγμένα ή αληθινά προϊόντα; Μπαίνει το ερώτημα διαβάζοντας το.

Ένα ευρηματικό, πολιτικό, οικολογικό παραμύθι που καταφέρνει να προκαλέσει και να ευαισθητοποιήσει τους μικρούς αναγνώστες. Λόγος ζωντανός, γρήγορος και αληθινός. Ο ήρωάς του, ένα σκιάχτρο, ο Παρδαλός, δυναμικός, αν και ακίνητος. Αγωνιστής και ευφυής αποδεικνύει πως όλα μπορούν να συμβούν αν δεν αδιαφορούμε και αντιστεκόμαστε.

Κοντά του τα παιδιά, που μεγαλώνουν δίπλα στα φρούτα και τα λαχανικά και αντιλαμβάνονται με τον καιρό την αξία τους στη ζωή τους και στη διατροφική αλυσίδα. Τα πουλιά, παράλληλα, εναρμονισμένα στο παραμύθι κινούνται γύρω από το σκιάχτρο, αλλά και γύρω από την ανάπτυξη των καρπών, δίχως να αποτελούν εμπόδιο ή κίνδυνο – όπως και στην πραγματική ζωή.

Τίποτε από τα παραπάνω δεν μπορεί να απειλήσει ή να διαταράξει την ισορροπία εξέλιξης των φυτών, μόνο η βίαιη παρέμβαση και μετάλλαξή τους. Μετάλλαξη που, δυστυχώς, αν και ξεκίνησε αλλιώς, η πορεία απέδειξε πως επιφέρει στη ζωή των ανθρώπων κινδύνους για τους πολλούς και κέρδη για τους λίγους.

Για μια ακόμη φορά ο Βαγγέλης Ηλιόπουλος καταφέρνει να μπει μπροστά μιλώντας για το μεγάλο θέμα των μεταλλαγμένων που έχει άμεση σχέση με τη συνέχεια της ύπαρξης του ανθρώπου. Μιας ύπαρξης που για να έχει συνέχεια επιβάλλεται από όλους που κατοικούμε σε αυτό το σπίτι που λέγεται Γη να αντιδράσουμε.

Το παραμύθι, και με τις δραστηριότητες από τη Βασιλική Νίκα, καταφέρνει να προκαλέσει τη σκέψη, να προσθέσει και να δυναμώσει το γνωστικό κομμάτι των αναγνωστών.

Η εικονογράφηση της Βίλλυ Καραμπατζιά, άλλοτε σκοτεινή και άλλοτε πλημμυρισμένη από φως, ακολουθεί το κείμενο προκαλώντας τον μικρό αναγνώστη να σταματήσει και να παρατηρήσει όσα οι λέξεις γεννούν και η εικόνα καταφέρνει να αποτυπώσει με λεπτομέρειες.

Το βιβλίο προτείνεται στις βιβλιοθήκες, στο σπίτι και στο σχολείο για πολλές συζητήσεις και απαντήσεις στα «γιατί και πώς», ενώ στη συνέχεια μπορεί να γίνει η αφορμή για να επισκεφτούν τα παιδιά είτε με την οικογένεια ή ως μικρή ομάδα σχολείου χώρους με καλλιέργειες όπου οι σπόροι προέρχονται από τα παλιά, αλλά και σπόροι σημερινοί που έχουν τύχει επεξεργασίας, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στα παιδιά να έρθουν σε επαφή με τη γη και τις καλλιέργειες, να κατανοήσουν και να ευαισθητοποιηθούν.

"Το σκιάχτρο ο Παρδαλός κι ο σπόρος ο παλιός" του Βαγγέλη Ηλιόπουλου.

Eικονογράφηση: Βίλλυ Καραμπατζιά. Εκδόσεις Πατάκη.