ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΦΡΕΝΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. 2ο μέρος.

ΠΙΛΟΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΦΡΕΝΕ ΣΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Μέρος 2ο : Υλοποίηση Πιλοτικού Προγράμματος για την εφαρμογή της Παιδαγωγικής Φρενέ στη δημόσια εκπαίδευση.

                                                                 Αναδημοσίευση από το Σκασιαρχείο

Η παιδαγωγική ομάδα για τη διάδοση της παιδαγωγικής Φρενέ στην Ελλάδα «Το Σκασιαρχείο – Πειραματικοί ψηλαφισμοί για ένα σχολείο της κοινότητας» σε συνεργασία με το Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και το Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Αθηνών διοργανώνουν πιλοτικό πρόγραμμα για την εφαρμογή της Παιδαγωγικής Φρενέ στη δημόσια εκπαίδευση σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Βόλο, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και τη συνεργασία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής πολιτικής.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εν ενεργεία εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων που επιθυμούν να εφαρμόσουν στην τάξη τους την συνεργατική μάθηση με την παιδαγωγική Φρενέ. Στόχος είναι η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών πάνω στις παιδαγωγικές αρχές και τα εκπαιδευτικά εργαλεία της μεθόδου αυτής καθώς και η ανάπτυξη της αυτονομίας αλλά και μιας συνεργατικής παιδαγωγικής και εκπαιδευτικής κουλτούρας μεταξύ των εκπαιδευτικών. Θα υλοποιηθεί σε τρείς φάσεις σε διάστημα δύο ετών:

1η φάση (1ο έτος). Πρόγραμμα επιμόρφωσης

Εισαγωγική επιμόρφωση εκπαιδευτικών με διδακτικές εφαρμογές σε μικρή κλίμακα. Μάρτιος – Ιούνιος 2017, β΄ τετράμηνο. Υλοποίηση επιμορφωτικού προγράμματος 40 ωρών.

Το πρόγραμμα ξεκινάει στην Αθήνα κατά το 2ο εξάμηνο της τρέχουσας χρονιάς, 2016-17, και να εξελιχθεί σε τρία τριήμερα που θα διεξαχθούν στο 1ο 12/θέσιο Δημοτικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών (Μαράσλειο), οδός Μαρασλή και Σουηδίας (στάση Ευαγγελισμός).

Α) 2, 3, 4 Μαρτίου 2017

Β) 27, 28, 29 Απριλίου 2017

Γ) 15, 16, 19 Ιουνίου 2017

Πρόγραμμα

1ο τριήμερο. 2, 3, 4 Μαρτίου 2017

Πέμπτη 2.3.2017, ώρα 16.00-20.00

1.1. Εισαγωγή – Γνωριμία και παρουσίαση προγράμματος

1.2. Εισήγηση. Παιδαγωγική Freinet, θεσμική και κριτική παιδαγωγική

Δέσποινα Καρακατσάνη, Παυλίνα Νικολοπούλου

Τμήμα Κοινωνικής και Εκπαιδευτικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

1.3. Προβολή ταινίας «Η μάθηση είναι ιερή», 2015, D. Pinson (60’)

Παρασκευή 3.3.2017, ώρα 16.00-20.00

2. Εργαστήρια «Συνεργατική τάξη στο πλαίσιο της παιδαγωγικής Φρενέ»

Παυλίνα Νικολοπούλου, Στέλλα Μπαδικιάν, εκπαιδευτικοί

Χάρης Παπαδόπουλος, σχολικός σύμβουλος

2.1. «Τι νέα;» και «Συνεργατικό συμβούλιο τάξης». Βήματα, κανόνες και ρόλοι

2.2. Θέσπιση κανόνων συνεργατικής τάξης, κίνητρα, φύλλα αξιολόγησης

2.3. Διαμόρφωση ομάδων μαθητών/μαθητριών. Εργασία σε ομάδες

2.4. Συνεργατικό σχολικό συμβούλιο. Ομάδες δασκάλων, μαθητριών/μαθητών, γονέων

Σάββατο 4.3.2017, ώρα 9.00-14.00

3.1. Εισήγηση και εργαστήριο. Τα παιδιά παραγωγοί κειμένων: σύγχρονη προσέγγιση του Freinet. Παραδείγματα από το ελληνικό εκπαιδευτικό πλαίσιο

Βασίλης Τσάφος, Αλεξάνδρα Ανδρούσου, Μαρία Σφυρόερα

Τ.Ε.Α.Π.Η., Πανεπιστήμιο Αθηνών

3.2. Εργαστήρια «Σχολικά έντυπα»

Χαράλαμπος Μπαλτάς, Σοφία Λάχλου, Νίκη Κοκκινοπλίτη, εκπαιδευτικοί

3.2.1. Σχολικό εγχειρίδιο ή τα βιβλία των παιδιών

3.2.2. Μικρά βιβλία

3.2.3. Βιβλιοθήκη

Απολογισμός τριημέρου

2ο τριήμερο. 27, 28, 29 Απριλίου 2017

Πέμπτη 27.4.2017, ώρα 16.00-20.00

1.1. Απολογισμός πρώτων βημάτων – εμπειριών για την ένταξη της παιδαγωγικής Φρενέ: «Τι νέα;, «Συμβούλιο».

1.2. Εισήγηση. Ελεύθερη έκφραση και επικοινωνία. Αναπτύσσοντας τις γλωσσικές δεξιότητες με την παιδαγωγική Freinet

Σοφία Λάχλου

Εκπαιδευτικός, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο

1.3. Εργαστήρια. Ελεύθερη έκφραση, γλώσσα και επικοινωνία

Σοφία Λάχλου, Χαράλαμπος Μπαλτάς, Φωτεινή Παπαρήγα, εκπαιδευτικοί

1.4.1. Διασχολική αλληλογραφία, επικοινωνία συνεργαζόμενων τάξεων.

1.4.2. Σχολική εφημερίδα

Παρασκευή 28.4.2017, ώρα 16.00-20.00

2.1. Εισήγηση. Το σχολείο της κοινότητας και η πολιτειότητα στον Φρενέ και τον Κόρτσακ. Δημοκρατική παιδεία

Χαράλαμπος Μπαλτάς, Φωτεινή Παπαρήγα, εκπαιδευτικοί

Γιώργος Μόσχος, Συνήγορος του παιδιού

2.2. Εργαστήρια. Σχολείο ανοικτό στη κοινότητα

Χαράλαμπος Μπαλτάς, Νίκη Κοκκινοπλίτη, Αναστασία Δίπλα, εκπαιδευτικοί

2.2.1. Τάξη-αυλή-κοινότητα

2.2.2. Σχολικός συνεταιρισμός

Σάββατο 29.4.2017, ώρα 9.00-14.00

3.1. Εισήγηση. Πειραματικός ψηλαφισμός και πλάνα εργασίας

Olivier Francomme, E.S.P.E. Université de Picardie

3.2. Εργαστήρια. Πλάνα εργασίας

Olivier Francomme, E.S.P.E. Université de Picardie,

Παυλίνα Νικολοπούλου, Ασπασία Χαρλαμπίτα, εκπαιδευτικοί

3.2.1. Συλλογικά πλάνα εργασίας, ομαδικές ερευνητικές εργασίες

3.2.2. Ατομικά πλάνα εργασίας. Δελτία εξατομικευμένης εργασίας-αυτοδιόρθωσης

3ο τριήμερο. 15, 16, 19 Ιουνίου 2017

Πέμπτη 15.6.2017, ώρα 16.00-20.00

1.1. Απολογισμός πρώτων βημάτων – εμπειριών για την ένταξη της παιδαγωγικής Φρενέ: «Σχολικά έντυπα: Μικρά βιβλία ή σχολική εφημερίδα».

1.2. Εισήγηση. Παιδαγωγική Φρενέ και ευάλωτες ομάδες

Κώστας Μάγος, Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

1.3. Εργαστήρια. Τα δικαιώματα στην τάξη Φρενέ

Κώστας Μάγος, Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας

Χαράλαμπος Μπαλτάς, εκπαιδευτικός

Γιώργος Μόσχος, συνήγορος του παιδιού

1.3.1. Δουλεύοντας τα δικαιώματα στην συνεργατική τάξη Φρενέ

1.3.2. Φιλοσοφία με τα παιδιά για τα δικαιώματα

Παρασκευή 16.6.2017, ώρα 9.00-14.00

2.1. Εισήγηση και εργαστήριο. Τέχνη και παιδαγωγική

Ειρήνη Γιαννημάρα, ΑΣΚΤ Αθηνών

2.2. Εργαστήρια Οπτικοακουστική παιδεία

Νίκος Θεοδοσίου, σκηνοθέτης «Κάμερα Ζιζάνιο», Φεστιβάλ Ολυμπίας

Βασιλεία Δηλαβέρη, εκπαιδευτικός, European school radio

2.2.1. Κινηματογράφος και παιδαγωγική Φρενέ

2.2.2. Μαθητικό ραδιόφωνο

Δευτέρα 19.6.2017, ώρα 9.00-14.00

3.1. Εργαστήριο. Θέατρο φόρουμ

Νίκος Γκόβας, Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση

3.2. Κλείσιμο – απολογισμός επιμόρφωσης – κατάρτισης.

Επέκταση του προγράμματος

Το πρόγραμμα στην πρώτη του εφαρμογή στην Αθήνα μπορεί να καλύψει τις ανάγκες 60 εκπαιδευτικών του νομού Αττικής σε ξεχωριστά τμήματα πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Οι επόμενοι κύκλοι επιμόρφωσης, μετά την 1η εφαρμογή, θα γίνουν και με πολλαπλασιαστές-τριες που θα προκύψουν από τον πρώτο κύκλο.

Στις άλλες πόλεις θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο 2017, αφού πρώτα γίνει τριήμερη συνάντηση με τους-τις υπευθύνους-συντονιστές-τριες που θα οριστούν σε κάθε μία από αυτές και έναν υπεύθυνο-συντονιστή σε κάθε πόλη από την ομάδα της Αθήνας.

2η φάση (2ο έτος, α΄ τετράμηνο). Εφαρμογή:

Εφαρμογή της παιδαγωγικής Φρενέ σε πιλοτικές τάξεις και σχολεία. Εμβάθυνση με ανάλυση των εφαρμογών και επισκέψεις σε τάξεις Freinet (40 ώρες). Σεπτέμβριος 2017 – Ιανουάριος 2018, 1ο τετράμηνο του σχολ. έτους 2017-2018. Οι συνεδριάσεις και παρακολουθήσεις μαθημάτων θα έχουν διάρκεια 40 ωρών.

3η φάση (2ο έτος, β΄ τετράμηνο). Απολογισμός:

Απολογισμός, Διάχυση αποτελεσμάτων, Σύνταξη συλλογικών κειμένων ή μονογραφιών για την παρουσίαση και τη διάχυση των αποτελεσμάτων του πιλοτικού προγράμματος. Σχεδιασμός για πιθανή γενίκευση του προγράμματος ή για εφαρμογή σε μεγαλύτερη κλίμακα. Φεβρουάριος – Ιούνιος 2018, 2ο τετράμηνο. Διάρκεια δραστηριοτήτων 40 ωρών.

Συνολική διάρκεια: 2 σχολικά έτη (ή τρία τετράμηνα). Η συνολική διάρκεια των εκπαίδευσης εκτιμάται σε 120 ώρες.

Προϋποθέσεις και δεσμεύσεις για τους εκπαιδευτικούς και τα σχολεία που συμμετέχουν στο πιλοτικό πρόγραμμα 

Οι τάξεις ή τα σχολεία θα λειτουργούν με εργαλεία και τεχνικές της παιδαγωγικής Φρενέ στη λογική μιας ενεργητικής, συνεργατικής παιδαγωγικής παρέμβασης των εκπαιδευτικών. Θα ακολουθούνται τα ισχύοντα Προγράμματα Σπουδών ως προς την στοχοθεσία τους, ενώ το ωρολόγιο πρόγραμμα δεν θα επηρεαστεί. Ωστόσο, προτείνεται διαφορετικός βηματισμός στην οργάνωση της διδακτέας ύλης και των διδακτικών ενοτήτων, ώστε να διατίθεται περισσότερος χρόνος για την εφαρμογή του προγράμματος.

Οι εκπαιδευτικοί που θα παρακολουθήσουν το πρόγραμμα εκπαίδευσης χρειάζεται να συμμετάσχουν και στις τρεις φάσεις της εκπαίδευσης, δηλαδή να συμμετάσχουν στα επιμορφωτικά τριήμερα (1η φάση), να εφαρμόσουν τις αρχές και τα εργαλεία συνεργατικής μάθησης και πειραματικού ψηλαφισμού (Τάξη κοινότητα, Τι νέα, Συμβούλιο, Σχέδια εργασίας, Σχολικά έντυπα, αλληλογραφία, Πλάνο εργασίας, τάξη-περίπατος-κοινότητα) και να αναλύσουν τα αποτελέσματα των πρακτικών τους με τις/τους υπόλοιπες/-ους εκπαιδευτικούς και την επιστημονική ομάδα συνεργασίας-επίβλεψης (2η φάση) και τέλος να καταθέσουν γραπτές εργασίες, συλλογικές ή ατομικές, με την παρουσίαση των εφαρμογών (3η φάση). Οι δραστηριότητες που θα λάβουν ετικέτα ποιότητας μέσα από συλλογική διαδικασία θα έχουν την ευκαιρία να δημοσιευτούν σε συλλογικό τόμο « Τα πρώτα ανοιχτά και συνεργατικά σχολεία με την παιδαγωγική Φρενέ στην Ελλάδα».

Υποστηρικτικό υλικό

Εκδόσεις της παιδαγωγικής ομάδας

Ξεκινώντας με την παιδαγωγική Freinet, Συλλογικό έργο, Μετάφραση: Χάρης Παπαδόπουλος, εκδόσεις Σκασιαρχείο, 2016.

Célestin Freinet, Κριτική και Θεσμική παιδαγωγική. Για ένα σχολείο ελεύθερο, ανοικτό και συνεργατικό, Συλλογικό έργο, Επιμέλεια: Σοφία Λάχλου, Χαράλαμπος Μπαλτάς, Δέσποινα Καρακατσάνη, Εκδόσεις των συναδέλφων, (υπό έκδοση).

Οδηγός συνεργατικής τάξης με την παιδαγωγική Freinet, Στέλλα Μπαδικιάν, (υπό έκδοση).

Όλη η σχετική βιβλιογραφία καθώς και τα κείμενα, βιβλία, διδακτικές προτάσεις, και υλικό που έχει παραχθεί από αντίστοιχες επιμορφωτικές προσπάθειες στη Γαλλία καθώς και ερευνητικά δεδομένα και εκθέσεις από μελέτες στο ευρωπαϊκό πλαίσιο που είναι αναρτημένα στην ιστοσελίδα της παιδαγωγικής ομάδας https://skasiarxeio.wordpress.com/

και του Δικτύου http://diktyofreinetgr.wixsite.com/diktyofreinet

Επιστημονικοί υπεύθυνοι – συντονιστές/συντονίστριες

Η υλοποίηση του προγράμματος θα τελεί υπό την επιστημονική καθοδήγηση του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, του Πανεπιστημίου Αθηνών και της παιδαγωγικής ομάδας «Σκασιαρχείο». Επιστημονικοί υπεύθυνοι: Δέσποινα Καρακατσάνη, Παυλίνα Νικολοπούλου, Βασίλης Τσάφος, Αλεξάνδρα Ανδρούσου, Μαρία Σφυρόερα, Χάρης Παπαδόπουλος, Χαράλαμπος Μπαλτάς, Στέλλα Μπαδικιάν, Σοφία Λάχλου.

Συνεργάτες

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Τμήματα Δημοτικής εκπαίδευσης και Παιδαγωγικό Τμήμα Προσχολικής Εκπαίδευσης

Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Τμήμα Δημοτικής εκπαίδευσης

Université de Picardie, ESPE (Πανεπιστήμιο της Πικαρντί. Τμήμα Επιστημών της Αγωγής)

Institut Coopératif de l’École Moderne –Pédagogie Freinet. ICEM (Συνεταιριστικό Ινστιτούτο του Μοντέρνου Σχολείου. Γαλλία)

Νεανικό Πλάνο και Κάμερα Ζιζάνιο

Πανελλήνιο Δίκτυο για το Θέατρο στην Εκπαίδευση

Συνήγορος του παιδιού

Δημοκρατική Παιδεία

Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος (IFG)

Μαράσλειο. 1ο 12/θέσιο Πειραματικό Δημοτικό Σχολείο Πανεπιστημίου Αθηνών.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΏΝ

Καλούνται οι εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων της Πρωτοβάθμιας (Προσχολικής και Δημοτικής εκπαίδευσης) και της Δευτεροβάθμιας (Γυμνάσιο και Λύκειο) εκπαίδευσης που επιθυμούν να λάβουν μέρος στο Πιλοτικό Πρόγραμμα να δηλώσουν συμμετοχή εγκαίρως.

Για την επιλογή των εκπαιδευτικών, θα ληφθεί θετικά υπόψη η δήλωση συμμετοχής περισσοτέρων εκπαιδευτικών ανά σχολική μονάδα, κάτι που θα συμβάλει στη δημιουργία του κατάλληλου συνεργατικού κλίματος για την λειτουργία όχι μόνο της τάξης ως κοινότητας αλλά και του σχολείου ως κοινότητας.

Το Πιλοτικό Πρόγραμμα πραγματοποιείται με την εθελοντική προσφορά όλων των συνεργατών χωρίς οικονομική επιβάρυνση για τους εκπαιδευτικούς. Θα δοθούν Πιστοποιητικά συμμετοχής στο Πιλοτικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης και Εφαρμογής της Παιδαγωγικής Φρενέ στη δημόσια εκπαίδευση.

ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΗ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ (με όλα τα συνημμένα αρχεία) ΣΤΟ http://www.iep.edu.gr

Θα πρέπει απαραιτήτως να συμπηρώσετε και την συνημμένη αίτηση (την επίσημη, του Υπουργείου) και να την αποστείλετε στην ηλεκτρ. δ/νση που δόθηκε από το Υπουργείο, δηλαδή στο freinet@iep.edu.gr, έως τη Δευτέρα 13/2/2017.