Τρίτη 23 Μαΐου 2017

Το πρόβλημα της Ελένης...της κάθε Ελένης.

Άρθρο της Κατερίνας Καλφοπούλου
Αναδημοσίευση από τα Μαθηματικά +Λογοτεχνία

Η μελαγχολία είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να εμφανίζεται κάθε στιγμή, αλλά θεωρητικά και ποιητική αδεία ευνοείται το μήνα Σεπτέμβρη. Όχι αδίκως, αφού τότε το καλοκαίρι σιγά σιγά μας χαιρετά. Οι μεγάλες φωτεινές μέρες, με τα γλυκά και ζουμερά κιτρινο-πράσινα φρούτα τελειώνουν. Οι νύχτες μεγαλώνουν. Τα ανοιχτόχρωμα ελαφριά ευκολόπλυτα και ευκολοσιδέρωτα ρούχα, που θροΐζουν ανέμελα τα βράδια στην ευωδιά του αγριολούλουδου μπαίνουν σιγά σιγά στο πάνω μέρος της ντουλάπας και τη θέση τους παίρνουν τα βαριά και ογκώδη χειμωνιάτικα. Τα long drinks και οι μπίρες με τις καλοκαιρινές συντροφιές κάτω από τον έναστρο ουρανό σταδιακά αραιώνουν. Στον ορίζοντα διαγράφονται αχνά οι αυξημένες από κάθε άποψη απαιτήσεις του χειμώνα. Αυτά λίγο πολύ τα βιώνουμε όλοι. Ο καθένας κάτι έχει να αντιμετωπίσει, οπότε το φθινοπωρινό στρες και η μελαγχολία που το συνοδεύει μεταδίδονται, τρόπον τινά, από τον έναν στον άλλον σα γρίπη σε εποχή έξαρσης.
Εγώ δεν αποτελώ εξαίρεση. Τον Σεπτέμβρη μελαγχολώ. Το έχω ξαναγράψει άλλωστε εδώ !
Φέτος η "φθινοπωρινή μελαγχολία", κατά έναν περίεργο τρόπο, με έχει καταβάλει το μήνα Μάιο! Κανονικά άλλες χρονιές τέτοια εποχή είχα ήδη εμπλακεί σε εξετάσεις προαγωγικές, απολυτήριες και πανελλαδικές, οπότε οι διαφοροποιημένες μου υποχρεώσεις δεν μου άφηναν περιθώρια μελαγχολίας. Φέτος που η σχολική χρονιά στα Γυμνάσια πήρε παράταση (και πολύ καλά έκανε) η καθημερινή επαφή με τα παιδιά μου μέσα στην τάξη, τον μήνα Μάιο, μου δίνει την ευκαιρία ενός απερίσπαστου ανοιξιάτικου αναστοχασμού. Μου δίνει τη δυνατότητα μιας άλλης επανάληψης και μιας άλλης διδακτικής προσέγγισης, που αφήνει περιθώρια για συζητήσεις που καθώς ξεπερνούν τα αυστηρά όρια των Μαθηματικών αποκαλύπτουν τα πραγματικά προβλήματα.
Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι "το πρόβλημα της Ελένης". Η Ελένη δεν είναι κάποια μαθήτριά μου. Δεν είναι μαθήτρια. Είναι μια εργαζόμενη που ξόδεψε 210 ευρώ για να αγοράσει βιβλία. "Ξόδεψε τόσα πολλά λεφτά για βιβλία, κυρία;". Ναι, τόσα! Είναι μια βιβλιόφιλη εργαζόμενη που ξόδεψε το 30% του μισθού της για να αγοράσει βιβλία, που κοστίζουν 210 ευρώ!
Η Ελένη είναι η ηρωίδα ενός μαθηματικού προβλήματος, που λύσαμε στην τάξη στο μάθημα που έκανα αμέσως μετά από τη δράση στο πλαίσιο της Θεματικής Εβδομάδας, όταν το φύλλο εργασίας με το γιαούρτι (βλέπε εδώ) επιβεβαίωσε για μια ακόμη φορά πόσο πολύ δυσκολεύονται τα περισσότερα παιδιά με τα ποσοστά. Έφτιαξα το πρόβλημα της Ελένης, με σκοπό να ξανασυζητήσουμε στην τάξη, εν είδει επανάληψης, τις εφαρμογές των ποσοστών, χωρίς να μαντεύω σε τι είδους 
συζητήσεις θα μας οδηγούσε.
                         
Αρκετοί κατάφεραν να απαντήσουν σχεδόν αμέσως στο πρώτο ερώτημα που ζητούσε το μισθό της Ελένης! 700 ευρώ! Άλλοι με αναγωγή στη μονάδα, άλλοι με απλή μέθοδο των τριών και λίγοι με Άλγεβρα. Έγραψα και τους τρεις τρόπους στον πίνακα, για να τους δούμε κριτικά, αλλά το ενδιαφέρον και την προσοχή των περισσότερων παιδιών τράβηξε ο μισθός της Ελένης και όχι οι τρόποι με τους οποίους τον υπολογίσαμε. "Τόσα λίγα παίρνει η Ελένη;", ρώτησε ένας. "Λίγα είναι 700 ευρώ;" του απάντησε άλλος και η μεταξύ τους συζήτηση κίνησε τη δική μου περιέργεια. "Σας φαίνονται λίγα ή πολλά τα 700 ευρώ για μισθό;", ρώτησα. "Εξαρτάται!" είπαν δυο τρεις. "Άμα δουλεύει μόνο η μάνα και είμαστε έξι άτομα είναι πολύ λίγα τα 700 ευρώ", ακούστηκε θυμωμένος κάποιος άλλος! Θέλησα να ελαφρύνω την ατμόσφαιρα, καθώς ένιωσα πως κάποια παιδιά ήταν έτοιμα να βγάλουν στη φόρα προβλήματα που αφορούν τις οικογένειές τους. 
"Ακούστε", τους είπα, "η Ελένη είναι πολύ νέα και μένει με τους γονείς της. Με αυτήν την προϋπόθεση πώς σας φαίνεται ο μισθός των 700 ευρώ;". Η συζήτηση πήρε φωτιά. Διάφορα ακούστηκαν, ακόμη και το πώς θα κάνει οικογένεια η Ελένη με τόσο λίγα λεφτά...
Στο τέλος της ώρας και για να σιγουρευτώ πως με τα ποσοστά κάναμε σημαντική πρόοδο ζήτησα από τα παιδιά να μου φέρουν στο επόμενο μάθημα ένα δικό τους πρόβλημα παρόμοιο με αυτό της Ελένης. Και έφεραν τα παιδιά προβλήματα που ζητούσαν να βρούμε το μισθό της Μαρίας, της Ανθής, της Σταυρούλας, της Μαριλένας και άλλων πολλών... Καμία όμως από τις εργαζόμενες αυτές στα προβλήματα των παιδιών δεν έπαιρνε μισθό εφτακοσίων ευρώ. Οι δικοί τους μισθοί κυμαίνονταν από 1000 έως 1500 ευρώ!
                                 
Μια από τις ηρωίδες αυτές μάλιστα, η Σταυρούλα, με μισθό 1100 ευρώ, σε μια ερώτηση που έθετε το αντίστοιχο πρόβλημα έπαιρνε αύξηση 25%! "Μετά από αυτήν την αύξηση ποιο θα είναι το ετήσιο εισόδημά της;" ήταν το τελευταίο ερώτημα που έθετε η μαθήτρια στο πρόβλημά της κι εγώ διαβάζοντας διεξοδικά σήμερα το πρωί τα προβλήματα των παιδιών αναρωτήθηκα με ποιον αριθμό πρέπει να πολλαπλασιάσω το μισθό των 1100 ευρώ, για να βρω το ετήσιο εισόδημα της Σταυρούλας...
Από τη μία αυτή η ... αριθμητική αισιοδοξία των παιδιών και από την άλλη η σκέψη πως προς αυτήν την κατεύθυνση -της αισιοδοξίας- ελάχιστα βοηθάμε τους μικρούς μας μαθητές, εμμένοντας σε αναλυτικά προγράμματα σπουδών που δεν βάζουν την καθημερινή μας ζωή στη σχολική τάξη, ούτε βγάζουν τη σχολική τάξη στην καθημερινή ζωή, ένιωσα μια ... φθινοπωρινή μελαγχολία.
Σε λίγο τα παιδιά θα φύγουν και οι αίθουσες θα αδειάσουν.
Τα σχολεία θα κλείσουν κι εγώ θα έχω όλον τον καιρό να σκεφτώ και να ξανασκεφτώ το πρόβλημα με την Ελένη, την κάθε Ελένη... που σήμερα βρίσκει αγάπη και ασφάλεια στην τάξη μου, αλλά κανείς δεν ξέρει αύριο τι θα την περιμένει...
----------------------------------------------------
Κι όμως, έχουμε μπροστά μας καλοκαίρι!

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Τα σχόλια ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου για υβριστικό, προσβλητικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο, πριν εμφανιστούν δημόσια. Δε θα δημοσιεύονται, επίσης, σχόλια που περιέχουν προσωπικές επιθέσεις χωρίς πολιτικό περιεχόμενο.

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΧΟΛΙΩΝ

1. Γράψτε το σχόλιό σας στο σχετικό πλαίσιο.
2. Γράψτε τα στοιχεία της λεκτικής επαλήθευσης (λατινικοί χαρακτήρες).
3. Aπό τη λίστα Eπιλογή ταυτότητας επιλέξτε Όνομα/Διεύθυνση URL και γράψτε το όνομα ή το ψευδώνυμό σας (δε χρειάζεται να συμπληρώσετε το πεδίο Διέυθυνση URL).
4. Πατήστε στην επιλογή ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ.
5. Ελέγξτε αν εμφανίστηκε το μήνυμα επιβεβαίωσης στο πάνω μέρος του παράθυρου σχολιασμού.