Το περασμένο Σάββατο το πρωί έγινε με πρωτοβουλία του συλλόγου αποφοίτων ειδικής αγωγής (ΣΑΤΕΑ) μία συνάντηση-εκδήλωση με θέμα την ειδική αγωγή και τίτλο «η ειδική αγωγή σε κίνδυνο».
Εκεί καλέστηκαν και παρουσιάστηκαν διάφοροι επαγγελματίες, γονείς και εκπρόσωποι φορέων που είχαν άμεση ή έμμεση σχέση με την εκπαίδευση των μαθητών με αναπηρία ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και εκπρόσωποι των κομμάτων και διάφορων συνδικαλιστικών φορέων.
Στόχος την εκδήλωσης αυτής ήταν να παρουσιαστούν τα προβλήματα που αντιμετώπισε την φετινή χρονιά η ειδική εκπαίδευση πανελλήνια, να παρουσιαστούν οι δράσεις διαφόρων φορέων για την ειδική αγωγή, να συζητηθεί το άρθρο 39 του νέου νόμου για την ειδική αγωγή που θα ψηφιστεί το Μάη και να κατατεθούν προτάσεις για κοινές δράσεις και κινητοποιήσεις με στόχο την καλυτέρευση των συνθηκών εκπαίδευσης παιδιών με αναπηρίες στην Ελλάδα.
Τα σημαντικότερα προβλήματα που παρουσιάστηκαν φέτος, αποτελούν πλέον παγιωμένες πρακτικές χρόνων από το υπουργείο παιδείας. Αυτά τα προβλήματα έγινε προσπάθεια να καλυφτούν μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος ΕΣΠΑ, χωρίς κανέναν κεντρικό σχεδιασμό και κυρίως με στόχο να βουλώσουν τρύπες, αφού πουθενά δεν έχει επίσημα καταγραφεί το εύρος και το είδος των ποικίλων θεμάτων που ταλανίζουν την ΕΑ με την βοήθεια των ανθρώπων που πλήττονται άμεσα.
Έτσι ο αριθμός των κενών φέτος μεγάλωσε, ενώ παράλληλα μειώθηκαν οι πιστώσεις. Οι προσλήψεις ήταν μειωμένες τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, αφού οι συμβάσεις φέτος άργησαν να ισχύσουν ένα μήνα τουλάχιστον, καταδικάζοντας τους μαθητές με αναπηρίες να παραμείνουν σπίτι τους για περισσότερο χρονικό διάστημα. Και όλα αυτά χωρίς φυσικά να αναλυθούν οι τραγικές ελλείψεις σε υλικές υποδομές και η αποσπασματικότητα της εκπαίδευσης αυτών των παιδιών που δεν ξέρουν με ποιόν δάσκαλο τελικά θα καταλήξουν. Φυσικά κανένας πολιτικός ιθύνων δεν δήλωσε από την αρχή της σχολικής χρονιάς ότι οι ΣΜΕΑΕ θα μείνουν κλειστές, αλλά δεν απάντησε και στο πώς θα λειτουργήσουν χωρίς μόνιμο προσωπικό.
Το άρθρο 39
Το άρθρο 39 του νέου νόμου επαναπροσδιορίζει τον ρόλο των ειδικών σχολείων. Δίνει λοιπόν περισσότερες αρμοδιότητες στις ΣΜΕΑΕ οι οποίες πλέον αποκτούν διττό ρόλο: πρώτον είναι τα κέντρα που παρέχουν ειδική αγωγή για ένα δίκτυο σχολείων της περιοχής τους και δεύτερον επιφορτίζονται με την εκπαίδευση των μαθητών με σοβαρές αναπηρίες. Έτσι ιδρύεται η ΕΔΕΑΥ (Επιτροπή Διαγνωστικής Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης και Υποστήριξης) που στόχο έχει να ενδυναμώνει και να στηρίζει με επισκέψεις, συμβουλευτική ή πρακτικές συμβουλές τους δασκάλους και μαθητές που ανήκουν στο δίκτυο σχολείων που έχει αναλάβει. Αν το πρόγραμμα που προτείνει η ΕΔΕΑΥ δεν αποδώσει, τότε και μόνον ο μαθητής θα παραπέμπεται για εις βάθος αξιολόγηση στο ΚΕΔΔΥ.
Η συζήτηση για το άρθρο 39 έθεσε τα έξης ζητήματα: είναι σαφής σε όλους ο προσανατολισμός του νέου νομοθετήματος προς την ένταξη. Όμως αυτό γίνεται με πολύ αποσπασματικό τρόπο, αφού ακόμη δεν έχουν λυθεί βασικά θέματα στον χώρο της ειδικής αγωγής που ξεκινούν από το πρώτο κομμάτι της που είναι η λειτουργία των ειδικών σχολείων και ΤΕ αλλά και το προσοντολόγιο και η επαγγελματική ασφάλεια των εκπαιδευτικών που απασχολούνται σε αυτόν τον τομέα. Οδηγούμαστε δηλαδή σε μία ένταξη fast track, που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει στο καταστροφικό παράδειγμα της Ιταλίας (κλείσιμο δομών εν μία νυκτί και αποτυχία της ένταξης στο γενικό σχολείο με αποτέλεσμα να παραδοθεί όλο το σύστημα της ΕΑ στα χέρια της φιλανθρωπίας).
Φυσικά υπήρξε ο προβληματισμός του γιατί ανασύρθηκε ένας τέτοιου προσανατολισμού νόμος εν μέσο κρίσης. Η συνθήκη της Σαλαμάνκα εδώ και δεκαετίες είχε δώσει το έναυσμα και την νομική κάλυψη για την δημιουργία και εφαρμογή της ένταξης τόσο με βάση ευρωπαϊκές οδηγίες όσο και με εθνικά νομοθετήματα και κυρίως σε περίοδο παχιών αγελάδων. Τα κίνητρα και σε αυτή την περίπτωση φαίνεται να είναι καθαρά οικονομικά.
Τα πρακτικά ζητήματα εφαρμογής του νόμου ωστόσο είναι αυτά που πυροδότησαν πολύ σημαντικές αντιδράσεις. Για παράδειγμα η δημιουργία και λειτουργία του σχολικού δικτύου: για πόσο μεγάλο μαθητικό πληθυσμό μιλάμε; Σίγουρα για πολύ μεγαλύτερο από αυτόν που καλούμασταν να δουλέψουμε μέχρι τώρα. Ειδικά στις απομακρυσμένες περιοχές που η πρόσβαση είναι δύσκολη, υπάρχουν πολλές αμφιβολίες για το εάν τελικά οι μαθητές θα επωφεληθούν από αυτού του είδους τις υπηρεσίες. Θα υπάρχει μέριμνα για την μεταφορά της ΕΔΕΑΥ; Οι μαθητές με πολύπλοκες ανάγκες που φοιτούν στο ειδικό σχολείο τι ακριβώς θα κάνουν όταν ο δάσκαλος/α τους θα πρέπει να τρέχει από σχολείο σε σχολείο;
Επιπλέον, οι διαδικασίες διάγνωσης ενώ ήδη παρουσίαζαν προβλήματα ως προς την ταχύτητα της διαδικασίας και τον ρόλο που έπαιζαν τα διάφορα μέλη της ομάδας για να βγάλουν συμπέρασμα, παίρνουν την χαριστική βολή. Για να παραπεμφθεί ένας μαθητής στο ΚΕΔΔΥ, θα πρέπει υποχρεωτικά να περάσει την διαδικασία με την ΕΔΕΑΥ και έτσι χάνεται πολύτιμος χρόνος αλλά ταυτόχρονα μειώνεται και ο δυναμικός ρόλος που είχαν οι γονείς στις αποφάσεις που έπαιρναν για την εκπαίδευση των παιδιών τους. Αν ακόμα υποθέσουμε ότι δεν χρειάζεται παραπομπή σε ΚΕΔΔΥ και όλη την δουλειά την κάνει η ΕΔΕΑΥ, υπάρχουν αμφιβολίες ως προς την εγκυρότητα της διάγνωσης και αυτό γιατί στην Ελλάδα δεν προσφέρονται εξειδικευμένες επιμορφώσεις, έτσι ο καθένας μπορεί να κάνει διαγνώσεις με τον τρόπο που νομίζει σωστό. Ως προς τα ίδια τα ΚΕΔΔΥ, ως δευτεροβάθμια όργανα οδηγούνται σταδιακά σε λιγότερο φόρτο εργασίας, και κατά συνέπεια στο κλείσιμό τους. Έτσι η εκπαίδευση στερείται δομές που λειτούργησαν και πρόσφεραν με τα όποια προβλήματά τους έγκυρες διαγνώσεις για χρόνια. Όλη αυτή η εμπειρία πετιέται στον κάλαθο των αχρήστων.
Έτσι η όλη ρητορική της ένταξης μπορεί να δημιουργήσει παγίδες για τους γονείς, αποδυναμώνοντας τους τόσο ψυχολογικά όσο και οικονομικά. Ας μην ξεχνάμε ότι ήδη είναι αναγνωρισμένο το δικαίωμα πρόσληψης ιδιωτικής παράλληλης στήριξης σε περιπτώσεις αυτισμού. Επίσης ο νόμος αναγνωρίζει την στενή συνεργασία και στήριξη μέσο ‘εξωσχολικών δραστηριοτήτων’ των μαθητών με αναπηρία. Οι λεγόμενες εξωσχολικές δραστηριότητες για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες γνωρίζουμε όλοι τι σημαίνουν. Πανάκριβες και αποσπασματικές θεραπείες σε ιδιωτικά κέντρα τα οποία πλέον και με το νόμο αποκτούν δικαιώματα στην δημόσια εκπαίδευση!
Η δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει τα ίδια ή ακόμα πιο πολύπλοκα ζητήματα να αντιμετωπίσει, και αυτό λόγο του κατακερματισμού των ΣΜΕΑΕ και του πλήθους ειδικοτήτων που δραστηριοποιούνται στο χώρο με σοβαρά προβλήματα συντονισμού. Αυτό που έγινε σαφές στην συζήτηση με βάση τα αριθμητικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν ήταν ότι το υπουργείο φροντίζει κάθε χρόνο να λέει ότι ο αριθμός προσλήψεων προσωπικού για την ειδική αγωγή παραμένει σταθερός. Δεν λέει όμως ότι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προσλήψεων έχουν πάρει την κατιούσα. Φέτος εκτός από τους ελάχιστους αναπληρωτές που προσλήφθηκαν, υπήρξαν πολλοί περισσότεροι ωρομίσθιοι. Οι συμβάσεις των νεοπροσληφθέντων μοιράζονταν σε 2 ή 3 σχολεία. Οι συμβάσεις φέτος δεν ξεκίνησαν από το Σεπτέμβρη, αλλά πολύ αργότερα, ακόμα και τώρα, τέλη Φλεβάρη.
Στο δια ταύτα, η ένταξη των μαθητών στο γενικό σχολείο φοβούμαστε ότι θα είναι μία διπλά κοπιαστική και επίπονη διεργασία, αν όχι ανώφελη, για τα παιδιά με ή χωρίς ειδικές ανάγκες και τους εκπαιδευτικούς. Οι γενικοί δάσκαλοι θα έχουν να αντιμετωπίσουν εκτός όλων των κοινωνικών και επαγγελματικών προβλημάτων που γεννά η κρίση και την διδασκαλία μαθητών με πολύπλοκες ανάγκες. Η πίεση αυτή σε συνάρτηση με όλα τα άλλα θέματα του κλάδου (αύξηση του αριθμού παιδιών ανά τάξη, αξιολόγηση, μειώσεις μισθών, αύξηση ωραρίου κτλ) θα έχει αρνητικά αποτελέσματα στην διαδικασία.
Όλα αυτά λοιπόν οδηγούν στην ιδιωτικοποίηση του συστήματος ειδικής αγωγής στην Ελλάδα. Δημιουργείται ένα σχολείο που θα είναι ακριβό και θα προσφέρει χαμηλής ποιότητας εκπαίδευση. Η ευθύνη για το σύνολο των κακώς κείμενων όλη της εκπαίδευσης –γενικής και ειδικής- θα βαραίνει πλέον τον εκπαιδευτικό της τάξης και τους ίδιους τους γονείς. Αυτοί οι γονείς που δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις οικονομικές υποχρεώσεις θα αναγκάζονται να στέλνουν τα παιδιά τους στο σχολείο χωρίς στήριξη. Και όλοι ξέρουμε ότι η έλλειψη στήριξης οδηγεί στην αύξηση των μεγεθών της σχολική διαρροής.
Είναι λοιπόν συντονισμένη η προσπάθεια να αποβληθεί από το εκπαιδευτικό σύστημα με το γάντι οτιδήποτε θεωρείται διαφορετικό. Και σε συνθήκες κρίσης ο διαχωρισμός δεν γίνεται με βάση μόνο την αναπηρία, αλλά όπως φαίνεται και ταξικά. Η ρητορική του «ένα σχολείο για όλους» συνοψίζει αυτή την προσπάθεια. Τσουβαλιάστε τους και ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Ο πραγματικός στόχος θα έπρεπε να είναι η «εκπαίδευση για όλους, με βάση τις ανάγκες τους» σε σχολεία με κατάλληλες υποδομές και εκπαιδευτικούς και άλλους επαγγελματίες που αισθάνονται ασφάλεια και αναγνώριση για το λειτούργημα που προσφέρουν. Αλλά αυτά είναι –και πάλι- ψιλά γράμματα.
Για το Τ.Θ.,
Μαριλένα Σιόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια ελέγχονται από τους διαχειριστές του ιστολογίου για υβριστικό, προσβλητικό ή ρατσιστικό περιεχόμενο, πριν εμφανιστούν δημόσια. Δε θα δημοσιεύονται, επίσης, σχόλια που περιέχουν προσωπικές επιθέσεις χωρίς πολιτικό περιεχόμενο.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΣΧΟΛΙΩΝ
1. Γράψτε το σχόλιό σας στο σχετικό πλαίσιο.
2. Γράψτε τα στοιχεία της λεκτικής επαλήθευσης (λατινικοί χαρακτήρες).
3. Aπό τη λίστα Eπιλογή ταυτότητας επιλέξτε Όνομα/Διεύθυνση URL και γράψτε το όνομα ή το ψευδώνυμό σας (δε χρειάζεται να συμπληρώσετε το πεδίο Διέυθυνση URL).
4. Πατήστε στην επιλογή ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΤΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ.
5. Ελέγξτε αν εμφανίστηκε το μήνυμα επιβεβαίωσης στο πάνω μέρος του παράθυρου σχολιασμού.